Rexhep Qosja Pushteti i pakufizuar i mendjeve te kufizuara

Akademiku i njohur, Rexhep Qosja, vjen në një rrëfim për emisionin “Shqip” në “Top Channel”, me rastin e 6-vjetorit të Pavarësisë së Kosovës. Si ka qenë rrugëtimi i shtetit më të ri të Ballkanit, në syrin e një prej mendjeve më të mprehta në hapësirën shqiptare…
 

Disa herë ju kam intervistuar në këtë studio dhe më ngjan se ju flisni më shumë për Shqipërinë sesa për Kosovën. Apo e kam gabim?

Mund të jetë ashtu. Shqipëria është një shtet 100 vjet dhe për një shtet që ka 100 vjet jetë, mund të flitet më shumë, mund të flitet me qëndrim më kritik. Kosova është shtet i ri, 6-vjeçar, dhe sigurisht duhet folur me më shumë kujdes, ndoshta dhe më butë, por nëse të këqijat politike shtohen, zgjerohen, thellohen atëherë edhe këtu duhet folur me gjuhë kritike të shkoqur.

 

Në fakt, shkoqur dhe shqip, do të doja të flisnim sot për Kosovën në një rrëfim për pavarësinë. Jemi në vitin e gjashtë të Kosovës shtet sot, në datën 17 Shkurt. Do të kishte shtet pa Rambuje?

Në perspektivën historike do të kishte shtet të Kosovës edhe pa Rambujenë. Kur një popull dëshiron të çlirohet, kur një popull dëshiron të bëhet i lirë, kur një popull dëshiron të krijojë një shtet, përvoja historike ka dëshmuar se këtë gjë do ta bëjë, në mos sot – nesër, në mos nesër – pasnesër. Megjithatë, Rambujeja është ngjarje shumë e madhe dhe vendimtare që ka vendosur për ardhmërinë e Kosovës, që do të thotë për pavarësinë e Kosovës.

 

Ngjajnë të rralla çastet kur shqiptarët bëhen bashkë. Ishte një rast i tillë Rambujeja?

Ishim më të bashkuar, më të pajtuar se herët e tjera më parë para dhe pas atij momenti. Megjithatë, edhe atëherë kishte disa dallime që u treguan në çastet vendimtare të Konferencës së Rambujesë, atëherë kur duhej të nënshkruhej marrëveshja mes palës shqiptare dhe palës serbe. Pra, edhe atëherë, kishte disa mospajtime, disa ndryshime pikëpamjesh. Delegacioni i LDK-së ishte i gatshëm të nënshkruante çka do të na afrohej, ne të tjerët jo.

 

Në të vërtetë nuk është Rambujeja simboli i shtetit kosovar, simbolet e Kosovës së pavarur janë dy, Ibrahim Rugova dhe Adem Jashari.

Them se ky është një krahasim i gabuar, i padrejtë dhe historikisht i paqëndrueshëm. Adem Jashari dhe Ibrahim Rugova janë figura të ndryshme, me jetëshkrime të ndryshme, me fate të ndryshme dhe me merita të ndryshme. Adem Jashari është një figurë e madhe historike vetë dhe figurë e madhe historike me familjen e tij. Adem Jasharin e bëri figurë të madhe historike jetëshkrimi i tij, nisma e tij, përkushtimi i tij. Ai ishte i pari që e nisi luftën çlirimtare për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës, i pari dhe u bë simboli rreth të cilit u mblodhën, i cili i mobilizoi, i afroi të tjerët për këtë luftë. Ibrahim Rugova ishte tjetër njeri dhe unë them se është e padrejtë dhe mëkat historik që të krahasohen këto dy figura. Ibrahim Rugova bënte një politikë partiake, të një partie, që, të mos harrojmë dhe s’duhet harruar, ishte e regjistruar në Ministrinë e Drejtësisë në Beograd dhe kjo parti dhe ky njeri kishte filluar politikën për një autonomi të Kosovës dhe politika që bëri deri në fund, deri në luftë, por edhe gjatë luftës, ishte e ashtuquajtura politikë paqësore që kishte disa ide, herë për pavarësinë dhe herë për autonominë e Kosovës, që ishte një politikë të cilën e përkrahnin ndërkombëtarët, plotësisht të bindur dhe të sigurt se do të mbajnë paqen në Jugosllavi, se kjo parti nuk do të lejonte të bëheshin kryengritje dhe luftëra në Kosovë që do mund të prishin paqen në Jugosllavi dhe vetë Jugosllavinë. Ajo ishte, pra, Partia Lidhja Demokratike e Kosovës dhe kryetar i saj ishte Ibrahim Rugova: ishin parti dhe subjekt me të cilin ndërkombëtarët do ta ruanin Jugosllavinë të tillë siç ishte dhe Kosovën në pozitën në të cilën ishte, pra, në pozitën e autonomisë! A mund të krahasohet tani Adem Jashari, i cili donte të bënte luftë për lirinë, çlirimin dhe pavarësinë e Kosovës me një parti dhe një njeri që bënte politikën paqësore për ruajtjen e Jugosllavisë dhe realisht, objektivisht, del – për statusin ekzistues që kishte Kosova në atë kohë. E po kjo është e padrejtë, është antihistorike dhe kjo do të kalohet. Tani partitë po bëjnë gara për njerëzit e vet, për pozitat e veta, për politikën e vet, për fitoret e tyre të supozuara në zgjedhje dhe kështu bëjnë disa krahasime të paqëndrueshme, të padrejta dhe historikisht të gabuara.

 

E megjithatë, edhe PDK shkon dhe i përulet varrit të Rugovës.

I shkon Thaçi, por nuk mund të them që i shkon PDK-ja sepse PDK-ja, si parti me të gjithë anëtarët e vet, nuk përkrah ato që bën Thaçi, duke shkuar tek varri i Rugovës dhe vendosja e luleve te përmendorja e Rugovës. Këto nuk janë sjellje, veprime, gjeste që shprehin një qëndrim real, objektiv, të drejtë të Partisë Demokratike dhe Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës ndaj Ibrahim Rugovës dhe Lidhjes Demokratike të Kosovës.

 

A ka nevojë Kosova në këto gjashtë vjet shtet për ndarje, për qartësim figurash apo për lënie pas krahëve të çfarë është thënë e bërë dhe në njëfarë mënyre për një lloj bashkimi që shkon drejt bashkëpunimit?

Ka një fjalë që e kanë thënë sociologë, filozofë, njerëz të mençur të Europës, të cilët e kanë thënë kaherë dhe Europa këtë e ka zbatuar. Duhet të ndahemi që të bashkohemi. Çfarë do të thotë kjo? Kjo do të thotë se të vërtetat duhet të thuhen ashtu siç janë. Thonë se e vërteta i bashkon njerëzit, gënjeshtra i ndan, i përçan. Ne duhet ta themi të vërtetën edhe sot për çdonjërin dhe kjo e vërtetë nuk mund të bëhet, për mendjet normale, të shëndosha, të drejta, shkak i ndarjes dhe i përçarjes. E vërteta duhet të pranohet e tillë siç është. Lidhja Demokratike e Kosovës dhe disa militantë të tjerë që mund të jenë ose jo në parti, ose që shkruajnë artikuj, e shfrytëzojnë emrin e Ibrahim Rugovës për nevoja partiake ose për nevoja personale. Kjo është e gabuar dhe nuk i shërben së mirës në Kosovë.

 

Megjithatë, edhe ju e dini që merrni mbi vete shumë kritika në momentin që kritikoni Rugovën dhe jeni i vetëdijshëm për këtë.

Po, sigurisht. Unë shkruaj siç është e drejta dhe e vërteta. Unë kam parime në jetë. Nuk jam bërë shkrimtar për të marrë honorare, nuk jam bërë shkrimtar për mirëqenie personale. Unë jam bërë shkrimtar për të thënë të drejtën dhe të vërtetën, për t’i shërbyer së drejtës dhe së vërtetës. Është obligim i imi ndaj popullit shqiptar, është detyrë e imja, është përkushtimi im ndaj popullit tim që t’ia them të drejtën dhe të vërtetën pavarësisht pasojave. Unë paguaj një çmim të shtrenjtë për të drejtën dhe të vërtetën që e them, por do ta them atë deri në vdekje, pavarësisht çmimit. Dhe jam shumë i bindur se ato që them unë do të dëshmohen, do të vërtetohen, do të pranohen. Unë, me ndjenjën e modestisë, dua ta them sot para jush për herë të parë, se me idetë e mia, me mendimet e mia, prej vitit 1967 kur kam hyrë në Institutin e Albanologjisë, prej vitit 1968 dhe sidomos prej vitit 1981, unë jam 20, 30 apo 50 vjet para të tjerëve me idetë dhe me mendimet e mia. Dhe intelektualë të tjerë kanë ardhur në pozicionet e mia dhe qëndrimet e mia, janë pajtuar me to me vonesa shumë të mëdha. Fatmirësisht një numër i dukshëm i tyre është pajtuar, por një numër i militantëve partiakë, sidomos të Lidhjes Demokratike të Kosovës, nuk mund të pajtohet me mua. Ai është pozicioni i tyre, aty janë interesat e tyre, ata kanë bërë një politikë që e ka mposhtur historia. Me paraqitjen e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, politika e Lidhjes Demokratike të Kosovës ka vdekur, është treguar johistorike dhe ka dështuar. Prandaj, ne themi sot të gjithë se në Rambuje na çoi lufta e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, na çuan ata djem që kapën pushkën që të luftojnë kundër një fuqie shumëfish më të fortë seç ishim ne, por që luftuan, sakrifikuan dhe bota, Europa, Shtetet e Bashkuara të Amerikës e panë këtë gjë, e kuptuan padrejtësinë historike që i është bërë popullit shqiptar në Kongresin e Berlinit dhe sidomos në Konferencën e Ambasadorëve në Londër dhe krijuan bindjen se duhet bërë revidim i këtyre vendimeve të atëhershme dhe se i duhet dhënë një e drejtë popullit shqiptar që nuk e mendoi atëherë si të plotë, por të pjesshme, e cila gjithsesi përmirësonte sado pak pozitën e tashme dhe historike të popullit shqiptar në përgjithësi dhe të Kosovës në mënyrë të veçantë.

 

A mund të themi sot, gjashtë vjet pas shpalljes së Kosovës shtet, se ishin shqiptarët që e merituan çlirimin e Kosovës, pavarësimin e Kosovës apo në fund të fundit ishte një produkt i ndërkombëtarëve dhe gjeopolitikës?

Me gjuhën e popullit thuhet, deshi Zoti. Kështu, u përputhën interesat historike, gjeopolitike, gjeostrategjike të shqiptarëve të Kosovës, të shqiptarëve në përgjithësi me politikën e Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe në sajë të kësaj përputhjeje të këtyre interesave, sot jemi këtu ku jemi, të lirë, të çliruar, të pavarur.

 

Të lirë, të çliruar, të pavarur por më të varfër dhe më të korruptuar. A mund ta pranojmë këtë?

Mjerisht po. Ata që kanë luftuar dhe ata që kanë përkrahur luftën e kanë menduar Kosovën pak më ndryshe nga ç’është sot, me disa parti të cilave nuk iu takon një e drejtë historike, politike të flasin e të sillen siç po sillen dhe me disa dukuri të dhembshme që sjellin dhembje, shqetësim dhe dëshpërim. Këto dukuri, po t’i theksoj qartë, janë, e para, korrupsioni, korrupsioni i përshtrirë, korrupsioni i përthelluar. Thuhet se kur korrupsioni përshtrihet shumë, përthellohet shumë, që përfshin shumë subjekte, ai korrupsion bëhet i përhershëm dhe nuk mund të parandalohet. Kam drojë se jemi në atë gjendje kur niveli i korrupsionit është rritur, është thelluar, është zgjeruar aq shumë sa nuk mund të parandalohet, nuk mund të mënjanohet. Problemi i dytë, për keqardhje të madhe, dëshpërues, pikëllues, është krimi i organizuar që sjell shumë probleme dhe pasiguri të madhe. Shumë njerëz ndihen të pasigurt në kushtet e një krimi të organizuar se çfarë do të ndodhë me ta, me anëtarët e familjes së tyre, me pronën e tyre, me miqtë e tyre dhe me njerëz të tjerë.

Dhe problemi tjetër i tretë, për keqardhje të madhe është nepotizmi, që në shqip i themi familjarizmi në politikë. Ne mund të themi sot se politika shqiptare në Kosovë është politikë familjare dhe politikë miqësore. Ne mund të themi se ekonomia e Kosovës sot mund të quhet ekonomi familjare dhe miqësore sepse ata – familjarët e miqtë dominojnë me punë në Kosovë, ata pranohen të parët në punë. Unë, para pak ditësh, e dëgjova një ish-militant të Lidhjes Demokratike të Kosovës, i cili në asnjë mënyrë nuk donte të pranonte Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës, me gjuhën e tij politike të asaj kohe, nuk donte të pranonte qeverinë e përkohshme. Unë kam qenë në Tiranë gjatë luftës, po ashtu edhe ai. Rexhep Mejdani dhe Sabri Godo kanë bërë shumë përpjekje për ta bërë atë njeri të pranojë qeverinë e përkohshme të Kosovës dhe të pajtoheshin subjektet politike të Kosovës, dhe ta pranonte atë qeveri si qeveri të së gjithë Kosovës dhe të të gjitha forcave politike. Jo, ai nuk pranonte në asnjë mënyrë, ishte aq militant i LDK-së sa nuk pranonte. Ai njeri sot, e dëgjova para disa ditësh, duke thënë se i ka tre anëtarë të familjes, tre fëmijë në pozita të shquara politike zyrtare, ndërsa njërin prej atyre fëmijëve e ka diplomate, tjetrin ministër – të dy të bërë zyrtarë nga PDK-ja. Pra, ky ish-militant i LDK-së ka mbërritur të punësojë fëmijët e tij në pozita të shquara. Unë, që kam bërë për Kosovën çka dihet se kam bërë, që kam qenë i përkushtuar UÇK-së, që kam shkruar kundër dhunës dhe terrorit serb në Kosovë, Maqedoni dhe Mal të Zi në kohën kur ai me shokë të tjerë i dënonin demonstratat e rinisë sonë studentore e shkollore të vitit 1981 si demonstrata nacionaliste, irredentiste, kundërrevolucionare, me çka legjitimohej burgosja e të rinjve tanë, pra, mua që shkruaja kështu, mua më janë dashur plot dhjetë vjet ta punësoj bijën time të madhe që ka kryer fakultet, që, pos shqipes flet dhe shkruan anglisht – se ka jetuar një kohë në Angli dhe frëngjisht – se ka jetuar dhjetë vjet në Gjenevë. E shikoni si është puna e familjarizmit dhe e miqësisë në punësim në Kosovë sot? Pra, korrupsioni, krimi i organizuar, nepotizmi janë të këqijat e mëdha që po shkaktojnë dëshpërim, keqardhje, mospajtim me partitë dhe mosdurim të disa figurave politike. Mund të thuhet sot lirisht se prestigji i figurave politike në Kosovë sot është mjaft i fundosur.

 

Shqiptarët e Kosovës ngjajnë më reaktivë se shqiptarët e Shqipërisë në mënyrën sesi reagojnë. Më kanë bërë gjithmonë përshtypje studentët e Universitetit të Prishtinës, madje edhe kësaj radhe në një protestë të gjatë, që solli dorëheqjen e rektorit Gashi. Ju u bëtë me rektorin.

Unë bëra një artikull me titullin “Fushata kundër rektorit Ibrahim Gashi”. Unë nuk e kuptova atë fushatë. Ibrahim Gashin, pasi i njoh të gjithë rektorët e Prishtinës prej të parit Dervish Rozhajës e deri te ky, e kam takuar dy herë nga pak minuta. Unë kam parë paraqitjen e tij, sjelljen e tij, vendimet e tij, gjykimet e tij që bëheshin publike, dhe për mua Ibrahim Gashi ishte njëri prej rektorëve më të mirë të Universitetit të Prishtinës, pa njolla në jetëshkrimin e tij politik, shoqëror, kombëtar. Ai ka bërë një libër për luftërat ballkanike për të cilin kam folur dhe për mendimin tim, pasi unë jam marrë me luftërat ballkanike kur kam shkruar librin “Çështja shqiptare, historia dhe politika”, është libri më i mirë për këto luftëra deri sot me mbi 70 faqe vetëm për dhunën, terrorin, krimet që kanë bërë ushtria dhe paramilitarët serbë në Kosovë në vitet 1912-1913. Pra, mbi 70 faqe të gjendura në dokumentet e Austrisë dhe arkivave të vendeve të tjera europiane. Një libër mjaftueshëm për t’u quajtur ai profesor ordinar i Universitetit të Kosovës. E akuzuan se paska botuar disa shkrime në një revistë indiano-amerikane gjoja të paqenë. Pse u çuan kundër Ibrahim Gashit? Sepse ai nisi reformën në Universitet, sepse nisi të shikojë si ka qenë ecuria e fitimit të doktoraturës, magjistraturës, diplomimit në Universitet, si janë pranuar këta studentë në universitet, si janë bërë disa profesorë ordinarë, akademikë, ligjërues në Universitet. Kjo gjë i frikësoi ata në Universitet dhe partitë politike e organizuan atë fushatë kundër tij. Nuk ishte protestë, por ishte demonstratë shumë e vrazhdë dhe duhet të dini se në të kishte më pak studentë dhe shumica prej tyre ishin anëtarë të partive, militantë të partive dhe të këtyre organizatave joqeveritare dhe Grupit Koha që treguan një fytyrë që shumica nuk e kishin imagjinuar të tillë, një fytyrë që në atë demonstratë doli e shëmtuar. Ata thanë çfarë nuk ishte e vërtetë, bënë çfarë nuk ishte e drejtë dhe gjithë këtë e bënë në mënyrë të vrazhdë. Ne na janë dashur 100 vjet të krijojmë policinë tonë dhe ata demonstrues godasin policinë me çfarë ju vjen në dorë, ndërkohë policia nuk vrau askënd siç vrau Berisha më 21 janar në Tiranë. Ajo polici u mbrojt ashtu si edhe në situata të tjera kur e kanë sulmuar partitë që kanë demonstruar, në mënyrë të veçantë Vetëvendosja. Dhe njerëzit e Vetëvendosjes në atë demonstratë bënë disa veprime dhe treguan disa shprehi që për mua janë të papranueshme në Kosovë. Vetëvendosja i lejon vetes në Kuvendin e Kosovës të kapet me Kryetarin e Kuvendit të Kosovës, sepse po rrëmben mikrofonin në të cilin flasin deputetët. Ndërkohë, Kryetari i Kuvendit, në vend që të thërrasë forcat e sigurisë, ai mbron mikrofonin që po rrëmbehet. Kjo gjë nuk ndodh në vendet demokratike, sepse ti duke rrëmbyer mikrofonin po rrëmben sovranitetin e deputetit që ka zgjedhur populli. Ti po i rrëmben, përtrollis, përul sovranitetin Kuvendit që është zgjedhur nga populli. Realisht që kjo është një vepër penale. Dhe në këto demonstrata Vetëvendosja tregoi një fytyrë po ashtu agresive. Unë kam drojë se Vetëvendosja ka pësuar një zhvillim të papranueshëm në kushtet e demokracisë, ka pësuar një zhvillim të cilin po e përdor me mjete, metoda që i përdor partia e ndaluar në Greqi, Agimi i Artë. Unë i lejoj vetes t’i çoj një porosi Vetëvendosjes, që të heqë dorë prej këtyre metodave, prej këtyre mjeteve që përdor në protesta, në demonstrata siç përdori tani në fushatën kundër rektorit të Universitetit të Prishtinës. Po nuk hoqën dorë, Kosova do të jetë e detyruar vetë dhe prej ndërkombëtarëve, që të marrë masa kundër Vetëvendosjes.

 

Por Vetëvendosja me këtë mënyrë e fitoi Prishtinën, kryeqytetin.

E fitoi Prishtinën anëtari i Vetëvendosjes, Shpend Ahmeti, të cilin nuk e kam dëgjuar të flasë me gjuhën e Vetëvendosjes. Ai ka një gjuhë të moderuar. Shpend Ahmeti bëri një fushatë racionale, të sistemuar, të arsyeshme dhe të bindshme. Ishte një figurë simpatike në fushatë dhe ashtu arriti t’i përvetësojë votuesit e Prishtinës dhe të fitojë zgjedhjet në Prishtinë. Unë them që i fitoi me meritë, megjithëse merita e vërtetë për t’u bërë kryetar i Prishtinës i takonte Agim Çekut i cili kishte meritën e luftës dhe meritën e paqes, por Shpend Ahmeti arriti të përvetësojë votuesit në radhë të parë rininë dhe kështu u bë kryetar i Prishtinës.

 

Një tjetër njeri që ka lënë përshtypje shumë pozitive, një zonjë, është Mimoza Kusari Lila.

Unë as Shpend Ahmetin dhe as Mimoza Kusari Lilën nuk i kam takuar kurrë dhe pas zgjedhjeve fola mirë për të dy. Mimoza Kusarin e kam parë në paraqitjet e saj publike dhe e kam përcjellë fushatën e saj në Gjakovë dhe fjalën e saj ditën e fundit të fushatës, që ishte një fjalim i shkëlqyeshëm. A e ka shkruar vetë apo me ndihmën e dikujt atë nuk e di, por di që ishte një fjalim i shkëlqyer, me fjalë të thëna në vendin e duhur, në mënyrën e duhur. Unë, Mimoza Kusarin, që nuk e kam takuar kurrë, e kam perceptuar si një zonjë, e cila vishet në mënyrë normale, paraqitet në mënyrë normale dhe flet në mënyrë normale. E kam perceptuar dhe e perceptoj si një zonjë, e cila e di çfarë është masa sado ne shqiptarët shpesh e kalojmë masën, shkojmë larg masës, ajo e di çfarë është masa dhe nuk e kalon atë. Prandaj unë, në fjalën time për zgjedhjet, thashë se Kosovës i duhen njerëz të politikës si Mimoza Kusari – Lila dhe Shpend Ahmeti.Para jush po e them se dëshiroj të mos më dëshpërojnë as Mimoza Kusari Lila dhe as Shpend Ahmeti.

 

Hashim Thaçi, ju ka zhgënjyer profesor?

Më ka zhgënjyer. Unë kam qenë në Rambuje me Hashim Thaçin, më pas kam qenë gati një vit e gjysmë në administratën e Kushnerit me Hashim Thaçin dhe Rugovën dhe tani nuk mund të them se nuk jam i zhgënjyer nga sjelljet e tij. Hashim Thaçi ka disa iluzione që gjithmonë, si të gjitha iluzionet, janë të dështuara në politikë. Hashim Thaçi ka dhjetë vjet që bën fushatë elektorale pa thënë gjë reale, objektive, që bën përshtypje, që përcakton ide, mendime, nisma, që sjell vizione dhe tani, në zgjedhjet e fundit, me fushatën që bëri, foli për veten dhe partinë e vet dhe jo për të tjerët, për partitë e tjera, për meritat dhe mosmeritat e tyre. Praktikisht fitoi më pak se ç’mendonte Partia Demokratike dhe humbi disa qytete. Kam drojë se po vazhdoi me fushata të tilla, me atë gjuhë, ai do të humbë edhe zgjedhjet e përgjithshme. Hashim Thaçi dhe njerëzit e tij të Partisë Demokratike që ka 13 vjet, tani kemi hyrë në vitin e 14, që nuk duan t’i thonë popullit të Kosovës në fushata apo jashtë Kosovës, kush është kush në Kosovë. Ai i bënte me meritë njerëzit që nuk kishin meritë. Ibrahim Rugova kishte humbur kontrollin në vitet e fundit të jetës së tij dhe lejohem ta them pa ngurrim, se kishte humbur kontrollin e gjykimit, ai nuk ishte realisht në gjendje të gjykonte, duke pirë uiski dhe verë vend e pavend, duke i përzier pa pushim, vazhdimisht. Ai nuk mund të ishte njeri racional. Ai bënte një politikë të gabuar, aq të gabuar sa nuk donte të pranonte studentët që të flisnin me të, saqë për tragjedinë e Adem Jasharit, në mbledhjen e Kryesisë së LDK-së të kryesuar prej tij, tha se tragjedia e Jasharëve, vdekja e Adem Jasharit, ka gëzuar serbët dhe shqiptarët. Dhe këtë e kanë thënë edhe individë që kanë qenë prezentë në atë mbledhje. Hashim Thaçi nuk i thotë popullit cila ishte politika dhe çfarë i solli politika e LDK-së Kosovës. Ajo politikë përuli popullin dhe do t’i sillte Kosovës robërinë, pushtimin prej Serbisë edhe 1000 vite të ardhshme. Ai nuk i thotë popullit kush ishte Isa Mustafa që sot po e provokon rëndë Partinë Demokratike të Kosovës dhe partitë e tjera, i cili tani ka dalë me aspiratat se do të bëhet kryeministri i ardhshëm i Kosovës.

 

Provokim është ky? Nuk është e drejta e tij kjo të aspirojë?

Jo, nuk është e drejtë e tij hiç. Ka disa njerëz, të cilëve u ka kaluar koha dhe koha e Isa Mustafës ka kaluar, ka marrë fund. Ai ishte një njeri i kohës tjetër, ishte njeri i kohës së Rrahman Morinës dhe Millosheviçit. Isa Mustafa ishte kryetar i rinisë socialiste të Kosovës para viteve ’80. Isa Mustafa ishte njeri i caktuar prej partisë për të këqyrur sado, kudo zhvillimet në konviktet e studentëve dhe mensën e studentëve. Isa Mustafa në vitin 1984 apo 1985 u bë kryetar i Këshillit Ekzekutiv të Komunës së Prishtinës dhe kjo donte të thoshte kryetar i qeverisë së Prishtinës dhe ai kryetar ndante të ashtuquajturat banesa të solidaritetit. Partia kishte organizuar ndërtimin e banesave për ata që nuk kishin banesa, për të varfrit që nuk kishin ku jetonin. Kam të dhëna se asnjë banesë, në vitin 1985, nuk u është dhënë shqiptarëve. Kjo qeveri e Prishtinës në krye me Isa Mustafën, ka nxjerrë në Fushë-Kosovë shqiptarë prej banesave dhe në to ka futur serbët. Isa Mustafa, si kuadër i Rrahman Morinës dhe i Millosheviçit, u bë ministër në qeverinë e Kosovës dhe ajo qeveri shpalli gjendje të jashtëzakonshme në Kosovë, në të cilën u vranë djem të Kosovës. Tani, ky njeri, ky zyrtar, ky nëpunës, ky politikan i asaj kohe, i atij terrori dhune mbi shqiptarët, ky politikan i përzgjedhur prej Rrahman Morinës dhe Rrahman Morina nuk bënte zgjedhje pa pajtimin e Millosheviçit, të bëhet kryetar i Partisë Lidhja Demokratike, dhe kryetar i Prishtinës? Ky është një cinizëm i rëndë, kjo është një fyerje e Kosovës, kjo është një fyerje e vetëdijes, e ndërgjegjes dhe e kombëtarizmit të Kosovës. Ky njeri ka rënë në provim. Çfarë kërkon tani? Të bëhet kryeministër i Kosovës? Ky njeri, që ka kryer ato detyra dhe i ka kryer në atë mënyrë që i ka kryer, kërkon sot të bëhet kryeministër? Të jetosh në Kosovë po të fitojë ai, nuk ia vlen, është fyerje!

 

Atëherë, si do ia vlente Kosova, me një vazhdimësi, me një zgjedhje të fituar nga PDK-ja, përsëri Thaçi kryeministër apo ka ardhur koha e fytyrave dhe figurave të reja?

Ka ardhur koha e figurave të reja. Ka ardhur koha të bëhen ndërrime të përgjithshme. Populli thotë se disa janë bërë bajat, është bërë tepër kohë për disa te të cilët ka humbur besimi i njerëzve, besimi te politika e tyre, sjellja e tyre, etika e tyre. Pika më e dobët e politikës sonë është mungesa e etikës, mungesa e së drejtës, mungesa e së vërtetës, ka ardhur koha për njerëz të tjerë, për njerëz të rinj. Këta masivisht kanë mënjanuar njerëzit e moshës së mesme dhe njerëzit e moshës së vjetër. Në çdo politikë në këtë botë respektohet një bashkim i gjeneratave në politikë. Këta kanë mënjanuar të gjithë ata të moshës së mesme dhe të vjetër, pavarësisht prej meritave të tyre, sepse janë frikësuar nga autoriteti i tyre. E po tani është koha të pushojnë këta, dhe të vijnë njerëz të tjerë në politikë. Kjo nuk do të ndodhë, sepse njerëzit tanë kapen pas politikës si ai luftëtari grek që kapet pas anijes dhe nuk ka gjë që ia shkoq dorën përpos shpatës. Do ta shohim çfarë do të ndodhë, por unë nuk shoh ndryshime dhe nuk kam parashikim se kush mund të fitojë. Mund të ndodhë që të fitojë edhe LDK-ja në sajë të të gjitha atyre që i bën kryetari i tanishëm i LDK-së. Ai erdhi në krye të LDK-së duke përdorur të rinjtë, një numër të madh të këtyre të rinjve, të cilët kohën e tyre e kalojnë nëpër rrugët e Prishtinës dhe që përmbysën një njeri me merita, me një përbërje politiko-etike të pranueshme dhe të çmuar, Fatmir Sejdiun.

 

Dëshiroj gjithsesi ta mbyll në fund me një pyetje për ndikimin e ndryshimeve në Shqipëri, e qeverisë Rama në jetën kosovare, në qeverisjen kosovare. A ka filluar të ndihet një ndryshim apo ngacmim?

Është e pamundur, sipas mendimit tim, që politika e qeverisë së sotme të Shqipërisë, me në krye Edi Ramën, të mos ndikojë edhe në Kosovë dhe ajo politikë po ndikon edhe në Kosovë. Unë, me aq sa vërej, me aq sa dëgjoj dhe lexoj mjetet e informimit, shoh se mendimi i një numri gjithmonë e më i madh i kosovarëve ndaj Edi Ramës ka ndryshuar pozitivisht dhe njerëzit me një përkushtim lokalist, ndaj kryeministrit të mëparshëm tani kanë ndërruar mendim dhe kanë qëndrime pozitive ndaj Edi Ramës dhe politikës së tij. Dhe si të mos ketë ndikim ajo politikë e qeverisë së sotme të Shqipërisë me në krye Edi Ramën edhe në Kosovë. Më së pari ajo është qeveri dhe ai është Kryeministër që bëjnë çmos për ta nxjerrë shoqërinë dhe shtetin shqiptar prej anarkisë në të cilën e kishte sjellë politika e Sali Berishës. Ne po shohim se gjithçka nuk ishte në rregull në atë politikë dhe gjithçka bëri ai në fushën e lojërave të fatit, në shëndetësi, në polici, në administratë, në bujqësi dhe në shumë fusha të tjera. Qeveria sot, me në krye Edi Ramën, dëshiron ta bëjë Shqipërinë shtet normal dhe kështu nuk ishte përpara, ishte një anarki dhe shtet i paorganizuar, objektivisht, në të cilën i lejohej çdonjërit të bënte çfarë të donte, me kusht që kryeministër të zgjidhej prapë dhe vazhdimisht i njëjti, Sali Berisha. Popullit i lejohej të bënte çdo gjë, me kusht që ky të ishte gjithmonë aty ku ishte. E po kjo nuk mund të vazhdonte kështu. Edi Rama dhe qeveria e sotme e Shqipërisë duan ta nxjerrin shtetin shqiptar dhe shoqërinë shqiptare prej asaj gjendjeje në thelbin e vet anarkike dhe primitive. Kjo është e para. Dhe e dyta, Edi Rama me qeverinë e tij dëshiron ta demokratizojë dhe ta europianizojë shtetin shqiptar dhe Shqipërinë. E po këto janë dy qëllime të mëdha: nxjerrja prej anarkizmit dhe primitivizmit dhe europianizimi i shtetit dhe i qeverisë. Të gjitha ato që po i bën Edi Rama në mendjen time perceptohen si veprime, sjellje, ide, nisma, përpjekje shumë pozitive. Mjerisht dhe fatkeqësisht ka rezistencë të madhe të opozitës ndaj kësaj politike demokratike, europianizuese dhe unë them shpëtuese për shtetin dhe shoqërinë shqiptare. Unë e vura re në takimin me biznesmenët: njerëzit e kësaj politike, zëdhënësit e kësaj politike alla Berisha që kanë një fjalor të vrazhdë, të egër, dhunues, çohen kundër tatimit më të lartë të pasanikëve. E kuptoni ju se çfarë do të thotë kjo tani? Mbrojnë pasanikët, duan të mos tatimohen pasanikët dhe nuk lodhen për pozitën e të varfërve. Të çohesh kundër ngritjes së tatimeve të atyre që kanë boll, kjo është politikë reaksionare, politikë që në jetën shqiptare dikur e ka bërë Zogu me ndihmën e bajraktarëve. E po ka kaluar koha e asaj politike, realisht. Bill Klinton dhe ish-kryeministri i Britanisë së Madhe, Toni Bler, ishin social-demokratë dhe qeveria e sotme amerikane në konceptin e vet është qeveri social-demokrate. E Sali Berisha do ta sundojë Shqipërinë me parti reaksionare!

 

Qeveria Rama duket qeveri social-demokrate?

Me veprimet, me sjelljet, me masat që merr ajo është qeveri social-demokrate, objektivisht, që mban kujdesin jo vetëm të pasanikëve, të atyre që prodhojnë dhe kanë pasuri dhe gjoja po e shpëtojnë shtetin me atë pasuri, por mban kujdesin edhe të të varfërve, shtresës së mesme, shtresës se varfër. Ajo është e vetmja politikë e drejtë dhe humane, e njerëzishme. Të çohesh kundër kësaj politike do të thotë ta mbash Shqipërinë në gjendjen ku ishte. Dua të them edhe diçka për politikën e qeverisë së sotme, me në krye Edi Ramën. Ajo qeveri dhe ky Kryeministër sollën dhe një të re të madhe në politikën shqiptare. Edi Rama është intelektual në radhë të parë dhe një politikan që ka ide, që ka nisma pozitive, frytdhënëse. Ai paraqiti idetë, paraqiti nismën, krijoi vizionin për integrimet shqiptare në fushën e arsimit, kulturës, shkencës, bujqësisë, elektroenergjetikës, tregtisë. Kjo është ide shumë e madhe. Sado mund të realizohet dhe a do të realizohet siç e dëshirojmë të gjithë, do ta shohim, por është ide shumë e përtashme dhe historike. Popujt më së pari janë afruar, popujt e ndarë, siç është populli shqiptar, që është i ndarë në katër shtete, janë afruar, kanë bashkëpunuar, janë integruar dhe në fund historikisht janë bashkuar në radhë të parë në kulturë, në letërsi, në shkencë, në veprimtaritë shpirtërore dhe më pas në fusha të tjera dhe në politikë. Pra, me idetë e tij, qeveria e sotme shqiptare, me në krye Edi Ramën, objektivisht po i paraprin historisë së ardhshme të popullit shqiptar dhe kjo është një ide e madhe me ndikim të madh edhe në Kosovë.