Me Buron Sadik Kacelin, dy thesare arti në një studio!

Me Buron Sadik Kacelin, dy thesare arti në një studio!

19 Maj 2022

Nga Dhurata Hamzai

Një rrëfim prekës, një jetë mes artit e kujtimeve, ku babë e bir ia përkushtojne gjithë jetën pikturës.  Buron Kaceli, një nga piktorët më të shquar shqiptarë, në një intervistë për Report TV rrefen  krijimtarinë më të re, që u kushtëzua gjatë tri viteve të mbylljes nga pandemia Covid -19 dhe jetën  si biri dhe nxënësi i mjeshtrit të artit shqiptar Sadik Kacelit.

I tërhequr larg ngarkesave politike të kohës së komunizmit, por kurrë nga arti, Sadik Kaceli punoi në studion e tij, në studion “Kaceli”, ku ende frymon një koleksion i pasur, që ndjell pareshtur kureshtjen e vizitorit.

Sadik Kaceli

Sadik Kaceli

Sadik Kaceli

Janë veprat që flasin aty, dhe një trashëgimtar i denjë i gjakut dhe i artit, Buron Kaceli, i biri, që ruan këto thesare të artit shqiptar dhe punon pa e ndalur penelin….

Një penel i ngjyer në dritën e shpirtit dhe të talentit. ..

Ndërsa bota dhe vendi ynë, gjithashtu, përjetoi rreth tre vjet të luftës me pandeminë Covid -19, piktorët veçanërisht përpiqeshin ta luftonin karantinën me art.

“Ishte një kohë e vështirë. Në atë kohë unë u mbylla në studio dhe vizatova atë nudon e errët” –ndër të tjera piktori rrëfen historinë e njërës prej veprave me të bukura.

Që nga epoka e Leonardo Da Vincit në art, nudot vijojnë të mbeten një nga sfidat e pikturës.

Aty jo rrallë testohet edhe mjeshtëria e artistit.  At e bir janë kaq të veçantë në këtë gjini të pikturës

Buron Kaceli që në fëmijëri ka pasur fatin të dëgjoj në shtëpinë e tij biseda speciale. Vinin personalitete të mëdha të kulturës shqiptare, si Lasgush Poradeci, Ali Asllani, Pashko Gjeçi-përkthyesi i i Dante Aligierit e të të tjerë për të biseduar me mikun e artit Sadik Kacelin që sillte kumte nga kryeqytei i artit botëror, ku qe edukuar, Parisi .

“Unë isha student dhee kisha nisur ne studio një autoportret të cilin s’e kisha përfunduar. Dhe një ditë, siç po hyja në shtëpi drejt e nga plazhi, i mbushur me rërë, dëgjoj nënën të më thotë: -Shko, shko në studio takoje pak babën se do të thotë diçka.

Dhe shkoj unë e baba më tregon sesi ishte shprehur Lasgushi për autoportretin tim. Më tha: -Buron më ke lënë pa fjalë, më ke prishur gjithë bisedën me Lasgushin sot…Dhe më tregoi se Lasgushi kishte shprehur fjalë mjaft të mira për pikturën time. Atëherë nuk po e vazhdoj i thashë tim eti. Dhe baba ashtu më tha: -Aty lëre, derisa kështu ta ka vlersuar Lasgushi.”, rrëfen Buron Kaceli.

Sadik dhe Buron Kaceli

Sadik e Buron Kaceli, dy piktorë at e bir, janë gur shënjues në historinë e artit shqiptar; njëri i takon brezit të parë të artit modern shqiptar, e tjetri brezit të dytë.

Shëtisim në studion Kaceli për të kujtuar fillesat e artit modern pamor shqiptar, sidomos vitet tridhjetë, kur Kaceli i Vjetri studionte në shkollën e vizatimit të Tiranës nën drejtimin e pedagogëve Mario Ridola, Andrea Kushi e me pas edhe Abdurrahim Buza.

“Im at i takon brezit të parë të artit modern shqiptar. Me hapjen e shkollës së vizatimit në Tiranë u krijua një periudhë e re e artit shqiptar, ku u krijua një brez artistësh qe më vonë ata do të hapnin Liceun e parë artistik, Liceun Artistik “Jordan Misja”. Ishte nga të parët artistë që nisën të vinin themelet e zhvillimit të artit modern pamor shqiptar. “, thotë Buron Kaceli.

Sadik Kaceli shkoi për të studiuar në Paris në  Shkollën Kombëtare të Arteve të Bukura (Ecole National Supperieurs des Beaux-Arts). I pëfundoi me medalje ari.

“Pedagogu kryesor i tij në vitet e akademisë ishte Fernand Sabatte., personalitet i pikturës dhe bashkënxënës e mik me artistet e mëdhenj Henri Matisse dhe Zhorzh Ruo.

“Ai pati fat të kishte pas ne formimin e tij si artist por edhe si pedagog i artit profesorë me kulturë të gjere nga dy drejtime, nga zhvillimet ne artin italian dhe nga zhvillimet e artit në France.

Sadik Kaceli

Sadik Kaceli

Sadik Kaceli

Ne Shkollën e Vizatimit ne Tirane mjeshtrin Mario Ridola qe vinte si nxënës i artistit te shquar italian Vincenso Iroli , dhe në akademine e Parisit pedagogun e shquar francez, piktorin Fernard Sabate bashkënxënës me Henri Matis dhe Zhorzh Ruo, të artistit të shquar, dhe pedagogut te madh Gustav Moro. Po ashtu ai ndiqte leksione edhe në atelienë e afreskut të profesorit të madh Dycos De L’Halle.“, thotë Kaceli.

Studioja e Buron Kacelit, piktorit të njohur shqiptar, është e ndarë në dy kohë, në dy botë. Aty janë gjurmët e Sadik Kacelit, që i kushtoi artit mbi 70 vite të jetës,  , “Piktor i Popullit” dhe “Nderi i Kombit”. Ishte pjesë e asaj plejade që konsoliduan artin modern shqiptar.

“Në Galerinë Kombëtare te Arteve ruhet portreti i “Myzeqarit” qe mbetet një nga veprat me te rëndësishme te asaj periudhe e që kritika e huaj e ka cilësuar si ” Rembrandi Shqiptar” . Një pjesë të mirë te krijimtarisë së asaj periudhe e ruajmë në koleksionin e familjes, vepra që nisin që nga vizatimet e tij që fëmijë”, thotë Buron Kaceli.

Bota tjetër është ajo e Buron Kacelit, që kritikët e artit e përcaktojnë si një individualitet të spikatur. .

“Im atë ishte një burrë shumë i kulturuar, dhe unë vetëm duke lexuar nënvizimet e tij nëpër librat e bibliotekës se tij kam kuptuar se më ka ndihmuar shumë. Nuk i kritikonte kurrë nxënësit por duke vlerësuar cilsite e mira te veçanta te gjithsecilit i orientonte me këshilla dhe shembuj. Edhe mua më inkurajonte e përpiqej që të ruaja individualitetin tim. Pikërisht kultura e madhe e tij dhe vlerësimi individualitetit të nxënësit bëri që të ruaja vlerën individuale. Natyrisht unë nuk mund të shpëtoja nga ndikimet, sepse im at ishte një piktor i madh, por më vjen mirë që kritika sot më thotë se kam një individualitet në artin tim.”-thotë Buron Kaceli.

Buron Kaceli

Buron Kaceli

Dy krijues në një studio, dy kolana veprash, dy thesare të artit shqiptar. Kolana e Sadik Kalcelit sa vjen rivlerësohet, e Buron Kacelit sa vjen e bëhet më madhështore…

Gazeta Shqiptarja.com