A duhet të besojmë në horoskop?

22 Shkurt 2022

Besim i verbër:  profilet e shenjave të zodiakut ose tabelat astrale nuk kanë të bëjnë fare me arsyen.

A duhet të besojmë në horoskop?

Horoskopët e ndryshëm për ditët, javët, muajt dhe vitin kanë përmbytur gazetat, revistat, televizionin, internetin dhe me to këshillohen çdo ditë njerëz, të cilët pavarësisht shkallës së besimit, e lexojnë atë.

Astrologjia është një art i lashtë aq edhe i diskutueshëm i parashikimit. Dëshmia e parë daton mijëvjeçarë më parë, në Mesopotami. Megjithatë, shekujt e përparimit shkencor nuk kanë ndikuar në shkëlqimin e tij dhe nuk kanë zvogëluar interesin e tij: shumë njerëz ende besojnë në të dhe mbështeten – në një mënyrë pak a shumë të zakonshme dhe të thellë – në aftësitë e supozuara profetike. Por pse kaq shumë interes për parashikimet dhe karakteret edhe nëse e dimë se atyre u mungon ndonjë bazë shkencore?

Dhe kush i lexon, i beson vërtet? Përgjigjia mund të qëndrojë në nevojën për të përcaktuar personalitetin tonë dhe të të tjerëve dhe në mënyrën se si ne e perceptojmë realitetin, duke modeluar një pjesë të pritshmërive tona mbi të.

Pak histori

– Babilonasit ishin të parët që besuan se kishte një korrespondencë midis lëvizjes së qiellit të përjetshëm dhe ngjarjeve tokësore. Dëshmia e parë e këtij besimi është libri “Enuma Anu Enlil”, ku ka përpjekjet e para për të interpretuar ngjarjet qiellore të ndara në katër kategori të mëdha, secila e lidhur me një hyjni.

Në kohët e lashta universi ishte një mister absolut dhe të gjitha manifestimet e tij – si kometat apo eklipset – ngjallnin frikë, sepse ato interpretoheshin si dëshmi e një vullneti më të lartë, shenja të ngjarjeve pozitive ose negative.

Nuk e besoj… por e lexoj!

– Që planetët ndikojnë në karakterin dhe personalitetin tonë është një besim shumë më i pranuar sesa fakti që një formë e së ardhmes mund të lexohet në yje. Pjesa më e madhe e “klientëve” të horoskopëve përbëhet nga njohës të rastësishëm kureshtarë dhe të rremë. Por cili është sekreti i suksesit të astrologjisë edhe mes atyre që vërtet nuk e besojnë? Dhe pse edhe nëse nuk besoni në të, nuk e përbuzni kurrë një vështrim në horoskop?

Për psikologët që studiojnë fenomenin, mundësia e “njohjes” së një personi përmes karakteristikave që i atribuohen përgjithësisht shenjës së tij, të zakonshme për shumë njerëz të tjerë, është shumë qetësuese. Me pak fjalë, pse të bëjmë kaq shumë përpjekje për të analizuar dhe kuptuar tjetrin, kur mjafton një profil i thjeshtë zodiak për të ditur se kush është përballë nesh? Efekti “sigurues” është i pranishëm edhe kur lexojmë karakterin tonë sipas yjeve.

Ndoshta kjo është për shkak të një natyre të caktuar gjenerike. Një personalitet që do të “vishet” nga njerëz të ndryshëm duhet të tregohet domosdoshmërisht me një gjuhë të paqartë, por jo shumë gjenerike për të pasur pamjen e një profili personal, në të cilin secili prej nesh mund të identifikohet. Ndryshe është rasti në të cilin personazhi ynë përshkruhet nga një mik apo një i njohur.

Ndodh shpesh që të mos gjejmë njëri-tjetrin, madje ndonjëherë acarohemi. Ndoshta sepse një mik mund të jetë shumë më i saktë dhe më i përpiktë se një astrolog. Dhe më pak qetësues. Besimi i verbër që normalisht u jepet horoskopëve dhe planeve astrale, shpjegohet nga psikologët pikërisht me nevojën për të përcaktuar personalitetin e vet dhe të të tjerëve, në mënyrë qetësuese, por duke përdorur kritere të ndryshme nga ato të zakonshmet: profilet e shenjave të zodiakut ose tabelat astrale nuk kanë të bëjnë fare me arsyen.

Nëse mendja na mashtron

– Dhe nëse ndonjëherë na duket se horoskopët hamendësojnë, kjo, sipas psikologëve, është për faktin se mendja na “mashtron”. Disa studime mbi perceptimin kanë sugjeruar në fakt se si mendja jonë interpreton dhe përshtat me situatën tonë çdo informacion që mbledh. Me fjalët e një astrologu ose midis rreshtave të një horoskopi, ne do të priremi të kuptojmë në mënyrë të pandërgjegjshme të gjitha ato deklarata që mund të përshtaten më mirë me situatën tonë.

E njëjta gjë ndodh edhe me profecitë për të ardhmen e njerëzimit: nëse mendon për disa personazhe të mëdhenj të astrologjisë, kujton vetëm atë që ata “menduan”, duke harruar gjithçka tjetër, sipas një mekanizmi të përzgjedhjes së kujtimeve.

Për shembull, astrologia Jeanne Dixon mbahet mend në Shtetet e Bashkuara për një parashikim që u realizua: vdekja e Presidentit John F. Kennedy gjatë mandatit të tij. Por pakkush i kujton gabimet e saj po aq të bujshme: parashikimi se njerëzit e parë që do të shkonin në Hënë do të ishin rusët dhe kura për të gjitha format e kancerit që priten në vitin 1967. Sipas disa studimeve, përqindja e rasteve kur një astrolog mund ta “thotë si duhet” është ajo që do të arrihej duke hamendësuar.

Pritshmëritë

– Por ka edhe një arsye tjetër pse horoskopët ndonjëherë duket se funksionojnë. Varet nga fakti se ata që në mënyrë të pandërgjegjshme i besojnë do të sillen në një mënyrë që i bën ato të realizohen. Në fakt, predispozicioni psikologjik ndikon në mënyrën tonë të të jetuarit të situatave në një masë të tillë që, nganjëherë, është në gjendje të modifikojë realitetin. Është mekanizmi me të cilin psikologu Richard Wiseman shpjegon edhe fatin. Ata që ndihen fatkeq presin që të tjerët të trajtohen keq; Si rrjedhim, rezultati do të jetë një qëndrim inatçor, i cili si pasojë do të tërheqë antipatinë. Ndryshe nga sa ndodh me “fatlumët”.

Diçka e ngjashme ndodh në astrologji: për të realizuar një parashikim, mjafton ta besosh. Nëse një vajzë lexon në horoskop se mashkulli i saj ideal i përket shenjës së Ujorit, kur ta takojë një të tillë do të ndihet më e fortë, e qetësuar nga pashmangshmëria e pushtimit dhe do të jetë në gjendje të shfrytëzojë maksimalisht cilësitë e saj të joshjes dhe simpatisë, duke rritur kështu shanset e saj për sukses.

Horoskopi si “shpëtim”

Kur gjërat kthehen në drejtim të gabuar, horoskopi bëhet një burim shpëtimi! Horoskopi është pak a shumë si çështja e fatit: të gjithë thonë se nuk ndikohen prej tij, por kur përjetoni momente pasigurie është një nga gjërat e para që fajësoni. Nga ana tjetër, ne të gjithë gjejmë në shenjën tonë zodiakut të paktën disa nga karakteristikat që na pasqyrojnë. Dhe kjo na bën të besojmë se duke e lexuar atë ne do

të gjejmë të paktën disa të vërteta. Kështu, horoskopi bëhet një mjet për të parashikuar se çfarë do të bëhet me ne për atë javë ose ditë, dhe ne jemi udhëhequr ta bëjmë atë veçanërisht kur gjërat shkojnë keq.

Askush nuk e di se si ta parashikojë të ardhmen, por janë vetëm disa gjëra që shkojnë keq për ne që duhet të dimë më shumë për nesër. Meqenëse nuk kemi topin e qelqit që do të zbulojë se çfarë do të bëhet me ne, horoskopi bëhet mënyra e vetme për të parë në të ardhmen. Për këtë arsye ne do të “gërmojmë” për lajme të mira duke u hedhur nga horoskopi në horoskop.

Ne lexojmë horoskopin për të kuptuar vështirësitë tona dhe për të shpjeguar sjelljen e të tjerëve. Kur gjërat shkojnë keq dhe ne lexojmë se kemi Saturnin kundër nesh, ne marrim frymë lirisht. Më në fund kemi gjetur një arsye për të gjithë atë seri ngjarjesh fatkeqe dhe mund të çlirohemi nga përgjegjësitë që duhet të bëjmë diçka për të përmirësuar pozicionin tonë.

Çfarë është Horoskopi?

Fjala horoskop rrjedh nga fjalët greke hõra dhe scopos, që do të thotë “kohë” dhe “vëzhgues”. Horoskopi, në vetvete, është një lloj diagrami, i cili e tregon pozicionin dhe ndikimin e yjeve dhe planetëve në momentin e një ngjarjeje me shumë rëndësi p.sh. të ditës së lindjes së një personi dhe kjo bëhet në lidhje me një sistem të hartave astronomike.

Gazeta Dita