Nese Shqiperia ia del te permbushe me sukses procesin e liberalizimit te vizave, ky do te jete nje lajm i mire jo vetem per faktin qe shqiptaret do te mund te udhetojne lirisht ne vendet e Bashkimit Europian, por edhe per sa i perket kostove qe qytetaret marrin persiper pergjate procesit te aplikimit. Nje pjese e ketyre kostove i perket ne menyre te posaçme komisioneve qe paguhen kur aplikohet per vize; pavaresisht faktit nese aplikanti kualifikohet per t'u pajisur me Shengen apo jo.
Per vizen me te zakonshme, ajo e Tipit C, çka rezulton te kete pjesen me te madhe te aplikimeve, tarifa eshte 35 euro. Ndersa, per tipet e tjera te vizave, ky çmim vjen duke u rritur sipas llojit. Perjashtohen nga pagesa, studentet, pensionistet, sportistet, invalidet etj.
Vetem per vitin 2008, sipas nje vleresimi te realizuar nga European Movement Albania (EMA), jane kryer mbi 111 mije aplikime per vize ne ambasadat e vendeve te Bashkimit Europian. Nga ky numer aplikimesh, diçka mbi 80 mije jane kualifikuar per te marre vize Shengen. Megjithate, pjesa e pasuksesshme e aplikanteve e kane paguar tarifen e detyrueshme prane sporteleve konsullore te ambasadave.
Por sa eshte vellimi i parave qe derdhen çdo vit prane zyrave konsullore te ambasadave te vendeve te BE-se? Nese merret parasysh fakti se shumica e aplikimeve per vize jane te Tipit C, pra me nje tarife prej 35 eurosh, nje mesatare e perafert per aplikim do te ishte diku te 40 eurot, duke perfshire ne llogaritje edhe tipet e tjera te vizave. Si rrjedhoje, marre parasysh edhe numrin total te aplikimeve, duke kryer nje rrumbullakosje, ku hiqen, studente, pensioniste etj, çka rezulton ne nje shifer te rrumbullakosur prej rreth 100 mije aplikimesh, shifra eshte mbreselenese.
Rreth 4 milione euro eshte totali i parave te derdhura nga qytetaret shqiptare ne sportelet e ambasadave te bashkimit Europian. Por, kjo shifer ka gjasa t'u mungoje zyrave konsullore duke filluar nga viti qe vjen, nese Shqiperia i tejkalon krizat e shkaktuara nga politika. Sipas kesaj logjike, zyrat konsullore me te "pasura" jane ato te ambasades greke (39462 aplikime) dhe italiane (39143), me rreth 1.5 milione euro secila. ne vend te trete, por me diference te theksuar, vjen Gjermania me rreth 500 mije euro. Shuma keto te derdhura nga aplikantet per vize.
Megjithate, duhet theksuar se vete sektori konsullor ne çdo ambasade ka kostot e tij. Nga ana tjeter, diçka e tille nuk duhet pare ne optiken fitimprurese - perjashto ndoshta ambasaden greke - duke qene se vendete Bashkimit Europian, perveç lehtesive te tjera per shqiptaret, jane kontribuuese edhe financiarisht ne zhvillimin e vendit. Italia, per shembull, ka krijuar lehtesi te jashtezakonshme per studentet shqiptare qe duan te studiojne ne universitetet italiane, ndersa Gjermania eshte donatori i huaj me i madh ne vend.
Kostot qe perballoje shqiptaret
Aktualisht, per t’u pajisur me nje vize Shengen, ne fakt, nuk mjafton vetem pagesa e tarifes se vizes. EMA ka realizuar nje studim per çshtjen ne fjale, duke analizuar e vleresuar te gjitha kostot me te cilat detyrohen te perballen qytetaret shqiptare. Kostot e tjera te aplikimit perfshijne kostot e pergatitjes se dokumentacionit, si edhe te udhetimit drejt Tiranes, kur aplikanti vjen nga zona te tjera te Shqiperise. Aplikantet per vize Shengen prane konsullatave te ndryshme, perveç momentit te aplikimit, jane serish te detyruar te paraqiten prane konsullatave kur terheqin pasaporten. Per ata aplikante qe nuk banojne ne Tirane kjo perkthehet ne kosto shtese per udhetimin vajtje-ardhje ne qytetin e tyre. Nje zgjidhje e veçante eshte bere nga konsullatat e Greqise dhe Italise, te cilat kane bere te detyrueshem sherbimin e postes se shpejte per dergimin e pasaportes ne shtepi. Por edhe ky sherbim ka kostot e veta, qe eshte 290 leke (2,3 Euro) per adresat brenda kryeqytetit dhe 490 leke (4 Euro) per ato jashte Tiranes.
Pra çmimit te vizes se Tipit C prej 35 eurosh, i shtohen edhe te tjera si transporti, tarifat e dokumenteve te kerkuara nga ambasada, siç jane certifikata, vertetime bankare, perkthime-noterizime, legalizime, sigurim etj. "Nese aplikanti nuk i perket ndonje prej kategorive te cilat jane perjashtuar nga tarifa e vizes [studente, sportiste, pensioniste etj.], atehere ketyre kostove duhet t’i shtojme edhe mesatarisht 4500 leke (35 Euro) per tarifen e vizes, çka do te thote se nje aplikim per vize kushton mesatarisht 9000 leke (70 Euro), qe eshte nje shume e konsiderueshme per shqiptaret", thuhet ne raportin e EMA-s.
Efekte anesore?
Premtimi i levizjes se lire te shqiptareve ne vendet e Klubit Europian ka gjasa te vije me nje fature financiare konkrete. Nese merret rasti i Maqedonise, qe nga liberalizimi i vizave ne 19 dhjetor te vitit 2009, llogaritet se rreth 200 mije shtetas te vendit fqinj, nga totali i popullsise prej rreth 2 milione banore, kane udhetuar drejt vendeve te Bashkimit Europian. Kjo do te thote se afro 10% e maqedonasve kane levizur per nje periudhe te papercaktuar ne vendet e Bashkimit Europian.
Ndonese ende nuk ekziston nje vleresim zyrtar mbi fluksin e parave qe ka shoqeruar fluksin njerezor drejt BE-se – nje vleresim i tille realizohet zakonisht ne fillim te vitit pasardhes qe ne kete rast i takon te jete viti 2011 – vellimi i valutes qe ka dale jashte vendit eshte racionalist ne vlera shume te larta.
Ndoshta ne rastin e Shqiperise mund te mos pritej nje fluks kaq i madh njerezor e financiar drejt BE-se lidhur edhe me emigracionin dhe tashme te konsoliduar dhe me faktin qe nje pjese e madhe e shqiptareve kane dale sakaq te pakten nje here jashte vendit. Diçka e tille reflektohet edhe nga shpenzimet teper te larta te udhetimeve per vitin 2009, te publikuara nga Banka e Shqiperise.
Sipas disa te dhenave te Shoqates Shqiptare te Turizmit, te shfaqura ne media, shuma mesatare e shpenzimeve per dy persona qe kane shkuar me pushime jashte vendit, rezulton mesatarisht ne masen 1500 euro, ndersa nje familje me dy femije ka shpenzuar mesatarisht 2000 euro.
Vetem per vitin 2009, sipas Bankes se Shqiperise, shqiptaret kane shpenzuar 1.13 miliarde euro ne udhetime jashte vendit, ndersa fluksi i hyrjeve llogaritet ne 1.3 miliarde euro, duke rezultuar ne nje bilanc te ngushte pozitiv prej 166 milione eurosh. Nderkaq, nje politike “Visa Free” per Shqiperine, mund te sillte nje eksod part-time te njerezve qe levizin drejt bashkimit Europian, duke sjelle rrjedhimisht dalje te vellimit ende te papercaktuar financiar jashte vendit, e cila do t’i shtohej kategorise se shpenzimeve per udhetim prej 1.13 miliarde eurosh. Ne fakt ky ze, eshte shtuar ne menyre progresive me disa qindra milione euro nga viti ne vit, çka tregon nje prirje rritese te shpenzimeve te shqiptareve jashte vendit.
Nderkohe qe Eurozona po kalon momente te veshtira, sidomos per sa i perket punesimit dhe sektoreve te tjere, gjasat jane te uleta qe kjo mase migratore te shperngulet me qellimin per te qendruar ilegalisht jashte kufijve ne kerkim te nje punesimi ilegal. Edhe ne rastin qe diçka e tille mund te ndodhte, serish orvatjet do te ishin ne masen me te madhe thjesht te pasuksesshme. Nga njera ane kjo do te thote se fluksi i njerezve qe synon BE-ne do te ishte i destinuar te qendronte vetem per nje kohe te shkurter e me pas te kthehej pa mundur te gjeneroje te ardhura, ndersa nga ana tjeter, vizitoret shqiptare ne BE, natyrshem do te shpe
Per vizen me te zakonshme, ajo e Tipit C, çka rezulton te kete pjesen me te madhe te aplikimeve, tarifa eshte 35 euro. Ndersa, per tipet e tjera te vizave, ky çmim vjen duke u rritur sipas llojit. Perjashtohen nga pagesa, studentet, pensionistet, sportistet, invalidet etj.
Vetem per vitin 2008, sipas nje vleresimi te realizuar nga European Movement Albania (EMA), jane kryer mbi 111 mije aplikime per vize ne ambasadat e vendeve te Bashkimit Europian. Nga ky numer aplikimesh, diçka mbi 80 mije jane kualifikuar per te marre vize Shengen. Megjithate, pjesa e pasuksesshme e aplikanteve e kane paguar tarifen e detyrueshme prane sporteleve konsullore te ambasadave.
Por sa eshte vellimi i parave qe derdhen çdo vit prane zyrave konsullore te ambasadave te vendeve te BE-se? Nese merret parasysh fakti se shumica e aplikimeve per vize jane te Tipit C, pra me nje tarife prej 35 eurosh, nje mesatare e perafert per aplikim do te ishte diku te 40 eurot, duke perfshire ne llogaritje edhe tipet e tjera te vizave. Si rrjedhoje, marre parasysh edhe numrin total te aplikimeve, duke kryer nje rrumbullakosje, ku hiqen, studente, pensioniste etj, çka rezulton ne nje shifer te rrumbullakosur prej rreth 100 mije aplikimesh, shifra eshte mbreselenese.
Rreth 4 milione euro eshte totali i parave te derdhura nga qytetaret shqiptare ne sportelet e ambasadave te bashkimit Europian. Por, kjo shifer ka gjasa t'u mungoje zyrave konsullore duke filluar nga viti qe vjen, nese Shqiperia i tejkalon krizat e shkaktuara nga politika. Sipas kesaj logjike, zyrat konsullore me te "pasura" jane ato te ambasades greke (39462 aplikime) dhe italiane (39143), me rreth 1.5 milione euro secila. ne vend te trete, por me diference te theksuar, vjen Gjermania me rreth 500 mije euro. Shuma keto te derdhura nga aplikantet per vize.
Megjithate, duhet theksuar se vete sektori konsullor ne çdo ambasade ka kostot e tij. Nga ana tjeter, diçka e tille nuk duhet pare ne optiken fitimprurese - perjashto ndoshta ambasaden greke - duke qene se vendete Bashkimit Europian, perveç lehtesive te tjera per shqiptaret, jane kontribuuese edhe financiarisht ne zhvillimin e vendit. Italia, per shembull, ka krijuar lehtesi te jashtezakonshme per studentet shqiptare qe duan te studiojne ne universitetet italiane, ndersa Gjermania eshte donatori i huaj me i madh ne vend.
Kostot qe perballoje shqiptaret
Aktualisht, per t’u pajisur me nje vize Shengen, ne fakt, nuk mjafton vetem pagesa e tarifes se vizes. EMA ka realizuar nje studim per çshtjen ne fjale, duke analizuar e vleresuar te gjitha kostot me te cilat detyrohen te perballen qytetaret shqiptare. Kostot e tjera te aplikimit perfshijne kostot e pergatitjes se dokumentacionit, si edhe te udhetimit drejt Tiranes, kur aplikanti vjen nga zona te tjera te Shqiperise. Aplikantet per vize Shengen prane konsullatave te ndryshme, perveç momentit te aplikimit, jane serish te detyruar te paraqiten prane konsullatave kur terheqin pasaporten. Per ata aplikante qe nuk banojne ne Tirane kjo perkthehet ne kosto shtese per udhetimin vajtje-ardhje ne qytetin e tyre. Nje zgjidhje e veçante eshte bere nga konsullatat e Greqise dhe Italise, te cilat kane bere te detyrueshem sherbimin e postes se shpejte per dergimin e pasaportes ne shtepi. Por edhe ky sherbim ka kostot e veta, qe eshte 290 leke (2,3 Euro) per adresat brenda kryeqytetit dhe 490 leke (4 Euro) per ato jashte Tiranes.
Pra çmimit te vizes se Tipit C prej 35 eurosh, i shtohen edhe te tjera si transporti, tarifat e dokumenteve te kerkuara nga ambasada, siç jane certifikata, vertetime bankare, perkthime-noterizime, legalizime, sigurim etj. "Nese aplikanti nuk i perket ndonje prej kategorive te cilat jane perjashtuar nga tarifa e vizes [studente, sportiste, pensioniste etj.], atehere ketyre kostove duhet t’i shtojme edhe mesatarisht 4500 leke (35 Euro) per tarifen e vizes, çka do te thote se nje aplikim per vize kushton mesatarisht 9000 leke (70 Euro), qe eshte nje shume e konsiderueshme per shqiptaret", thuhet ne raportin e EMA-s.
Efekte anesore?
Premtimi i levizjes se lire te shqiptareve ne vendet e Klubit Europian ka gjasa te vije me nje fature financiare konkrete. Nese merret rasti i Maqedonise, qe nga liberalizimi i vizave ne 19 dhjetor te vitit 2009, llogaritet se rreth 200 mije shtetas te vendit fqinj, nga totali i popullsise prej rreth 2 milione banore, kane udhetuar drejt vendeve te Bashkimit Europian. Kjo do te thote se afro 10% e maqedonasve kane levizur per nje periudhe te papercaktuar ne vendet e Bashkimit Europian.
Ndonese ende nuk ekziston nje vleresim zyrtar mbi fluksin e parave qe ka shoqeruar fluksin njerezor drejt BE-se – nje vleresim i tille realizohet zakonisht ne fillim te vitit pasardhes qe ne kete rast i takon te jete viti 2011 – vellimi i valutes qe ka dale jashte vendit eshte racionalist ne vlera shume te larta.
Ndoshta ne rastin e Shqiperise mund te mos pritej nje fluks kaq i madh njerezor e financiar drejt BE-se lidhur edhe me emigracionin dhe tashme te konsoliduar dhe me faktin qe nje pjese e madhe e shqiptareve kane dale sakaq te pakten nje here jashte vendit. Diçka e tille reflektohet edhe nga shpenzimet teper te larta te udhetimeve per vitin 2009, te publikuara nga Banka e Shqiperise.
Sipas disa te dhenave te Shoqates Shqiptare te Turizmit, te shfaqura ne media, shuma mesatare e shpenzimeve per dy persona qe kane shkuar me pushime jashte vendit, rezulton mesatarisht ne masen 1500 euro, ndersa nje familje me dy femije ka shpenzuar mesatarisht 2000 euro.
Vetem per vitin 2009, sipas Bankes se Shqiperise, shqiptaret kane shpenzuar 1.13 miliarde euro ne udhetime jashte vendit, ndersa fluksi i hyrjeve llogaritet ne 1.3 miliarde euro, duke rezultuar ne nje bilanc te ngushte pozitiv prej 166 milione eurosh. Nderkaq, nje politike “Visa Free” per Shqiperine, mund te sillte nje eksod part-time te njerezve qe levizin drejt bashkimit Europian, duke sjelle rrjedhimisht dalje te vellimit ende te papercaktuar financiar jashte vendit, e cila do t’i shtohej kategorise se shpenzimeve per udhetim prej 1.13 miliarde eurosh. Ne fakt ky ze, eshte shtuar ne menyre progresive me disa qindra milione euro nga viti ne vit, çka tregon nje prirje rritese te shpenzimeve te shqiptareve jashte vendit.
Nderkohe qe Eurozona po kalon momente te veshtira, sidomos per sa i perket punesimit dhe sektoreve te tjere, gjasat jane te uleta qe kjo mase migratore te shperngulet me qellimin per te qendruar ilegalisht jashte kufijve ne kerkim te nje punesimi ilegal. Edhe ne rastin qe diçka e tille mund te ndodhte, serish orvatjet do te ishin ne masen me te madhe thjesht te pasuksesshme. Nga njera ane kjo do te thote se fluksi i njerezve qe synon BE-ne do te ishte i destinuar te qendronte vetem per nje kohe te shkurter e me pas te kthehej pa mundur te gjeneroje te ardhura, ndersa nga ana tjeter, vizitoret shqiptare ne BE, natyrshem do te shpe
