Informacion mbi Sigurine sociale

Moshe e thyer, te aftesise se kufizuar, dhe te mbijetuarit
Korniza Rregullative
Ligji i pare: 1947.
Ligjin aktual: 1993 (sigurimet sociale), me 1.995 ndryshim.
Lloji i programit: Sistemi e sigurimeve shoqerore. Shenim:-Mjetet testuar perfitimet e asistences sociale jane te pagueshme per personat qe nuk kane te drejte per perfitimet e sigurimeve shoqerore. Mbulimi Personat e punesuar, te vete-punesuar persona, dhe studentet e universitetit. Mbulim vullnetar eshte e mundur. Sistemeve te veçanta per nepunesit civile dhe personel ushtarak. Burimi i fondeve Person i siguruar: 8% te te ardhurave bruto mujore. Personat e siguruar vullnetarisht kontribuojne 3.742 leke. Te ardhurat minimale per qellime jane te barabarte me kontributin e pages minimale mujore (11.800 leke). Ardhurat maksimale per qellime kontribut jane te barabarte me pese here pages minimale mujore. Ardhurat e siguruara te financojne gjithashtu perfitime per semundje dhe leje lindjeje. Vete-punesuar person: 39,2% e pages minimale mujore. Te ardhurat minimale per qellime jane te barabarte me kontributin e pages minimale mujore (11.800 leke). Ardhurat maksimale per qellime kontribut jane te barabarte me pese here pages minimale mujore. Vete-punesuar kontributet e personit te financojne gjithashtu perfitime per semundje dhe leje lindjeje. Punedhenesi: 19,1% te pagave mujore. Te ardhurat minimale per qellime jane te barabarte me kontributin e pages minimale mujore (11.800 leke). Ardhurat maksimale per qellime kontribut jane te barabarte me pese here pages minimale mujore. Qeveria: Çdo deficiti; paguan kontributet per personat e sherbimit te detyrueshem ushtarak dhe te kredive kontributet ne emer te te papuneve, kontribuon si nje punedhenes, i mbulon shpenzimet e pensioneve te posaçme shteterore per ata qe kane kontribuar ne zhvillimin politik dhe kulturor te Shqiperise.

Kushtet e kualifikimit Old-moshen e pensionit: Mosha 65 (meshkujt) ose 60 vjeç (femrat) me te pakten 35 vjet kontribute. Daljes ne pension nga aktiviteti ekonomik eshte i domosdoshem. Mosha 50 me 30 vjet e kontributeve per nje nene me gjashte ose me shume femije te vjeter se mosha 8. Pension i pjesshem: Mosha 65 (meshkujt) ose 60 vjeç (femrat) me midis 15 dhe 35 vjet kontribute. Raport pensionale: Nuk ka asnje pension ne fillim. Pensioneve e shtyra: Nje pension shtyre eshte e mundur. Perfitimet e moshes se vjeter nuk jane te pagueshem jashte vendit. Pensionit te aftesise se kufizuar: te paafte per ndonje pune, te verber, ose ashper me aftesi te kufizuara. Periudha minimale e mbulimit te sigurimit ndryshon sipas moshes, por duhet te jete e barabarte me se paku 50% te ndryshim ne vitet e moshes ndermjet kerkuesit dhe moshes 20. Shkalla e paaftesise eshte vleresuar nga Komiteti i eksperteve mjekesor. Ne moshen per pension, paditesi mund te zgjedhe te vjeter te pensioneve-moshe, nese shuma eshte me i madh. Pensionit invalidor Partial: paaftesi per te kryer pune ne punen e fundit, por ne gjendje te punojne nen kushte te veçanta pune, siç eshte percaktuar nga Komiteti i eksperteve mjekesor. Periudha minimale e mbulimit te sigurimit ndryshon sipas moshes, por duhet te jete e barabarte me se paku 50% te ndryshim ne vitet e moshes ndermjet kerkuesit dhe moshes 20.

Perfitimet e aftesise se kufizuar nuk jane te pagueshem jashte vendit. Pension: i vdekur ishte nje pensionist moshes se vjeter ose pensionist invalidor, ose u siguruar ne kohen e vdekjes ose mbulimit te sigurimit pushuar jo me shume se 1 vit para vdekjes. Mbijetuarve te drejte perfshijne nje bashkeshort te mbijetuar te kujdeseni per nje femije te varur nga te rinj se mosha 8; nje bashkeshort te paafte, nje bashkeshort e moshes (50 vjeç ose me i vjeter per nje te veje ose 60 vjeç ose me i vjeter per nje ve), jetimeve e varur te rinj se 18 vjeç (mosha 25 ne qofte se nje student, nuk ka limit ne qofte se me aftesi te kufizuara nga femijeria); varur nga prinderit dhe gjysherit e moshes 65 ose me i vjeter i cili ka jetuar me te vdekurit per 12 muajt e fundit, dhe niperit e varur. Survivor perfitimet nuk jane te pagueshem jashte vendit.

Perfitimet e Moshes se trete Moshen e vjeter te pensionit: Nje baze e pensionit banese-norme (e barabarte me standardin minimal te jeteses) paguhet per te gjithe personat e siguruar, plus nje te lidhura me te ardhurat e pensionit per personat e punesuar barabarte me 1% per çdo vit sigurimi shumezuar me mbulim te siguruar te mesatare te vleresuar pagave per te cilat jane paguar kontributet. Standardin minimal te jeteses eshte 3.960 leke ne muaj (2003).

Pensioneve maksimale mujore eshte dy here shumen e pensionit baze, ose 75% e siguruar te ardhurat mesatare neto ne 3 e 10 viteve te fundit te punesimit, cilado qe eshte me pak. Pension i pjesshem: Nje perqindje e pensionit te plote eshte i paguar, qe i korrespondon numrit te viteve te punuar. Pensioni minimal eshte 7.850 leke. Raport pensionale: Nuk ka asnje pension ne fillim. Pensioneve e shtyra: pensioni eshte rritur me 0,34% per çdo muaj e shtyrjes se pas moshes se pensionimit normale. Pensionit maksimal shtyre eshte e barabarte me 80% te siguruar te ardhurat mesatare neto ne 3 e 10 viteve te fundit te punesimit. Rregullimi Benefit: pensioni baze banese-Shkalla eshte indeksuar çdo vit ne baze te ndryshimeve te çmimeve per mallra te zgjedhura. Perhershem te aftesise se kufizuar Perfitime Pensionit te aftesise se kufizuar: Nje baze e pensionit banese-norme (e barabarte me standardin minimal te jeteses) paguhet per te gjithe personat e siguruar, plus nje te lidhura me te ardhurat e pensionit per personat e punesuar barabarte me 1% per çdo vit e mbulimit te shumezuar me mesataren e pagave te siguruar te vleresuar per te cilat jane paguar kontributet. Standardin minimal te jeteses eshte 3.960 leke ne muaj (2003). Pensioneve maksimale mujore eshte dy here rresht pensionit baze normen ose 80% e fitimit te siguruar per here te fundit mesatare neto, cilado qe eshte me pak.

Pensionit invalidor Partial: 50% e pensionit te plote te siguruar te aftesise se kufizuar (banese-baze e pensionit plus norme te siguruar te ardhurat e pensionit lidhen me te) eshte paguar. Shtese Constant-pjesemarrje: shtojce mujore eshte e barabarte me 15% te siguruar te ardhurat mesatare te vleresuar per qellime kontribut. Shtese Child's: 5% e normes baze se sheshte-vjetra-moshe pensioni paguhet per çdo femije te varur te rinj se mosha 15. Shtese maksimale eshte e barabarte me 20% te normes baze sheshte-vjetra-moshen e pensionit. Rregullimi Benefit: Perfitimet jane te rregulluar çdo vit ne baze te ndryshimeve te moshes se vjeter te pensioneve. Survivor Perfitime Pension: bashkeshorti / ja mbijetuar merr 50% te vdekur ne pension moshes se vjeter; çdo jetim dhe njeri-tjetrin varur merr 25% e pensionit te vjetra-te vdekur moshe. Pensioneve te mbijetuar per nje bashkeshort pushon te martohet perseri. Pensioneve maksimale mujore eshte e barabarte me 100% te vdekur te moshes se vjeter te pensioneve, 50% ne qofte se bashkeshorti i gjalle eshte duke punuar apo marre nje pension ne te drejten e tij ose te saj. Pension i plote jetimit: 50% e vdekur pension te vjetra-moshe eshte paguar per nje te vetme te plote jetim me kusht nuk ka ne ngarkim te tjera te pranueshme. Jetimeve plote kane te drejte per te drejtat e pensioneve te te dy prinderve. Perfitim Vdekja: Nje shume e madhe e barabarte me 1 muaj e normes baze te sheshte-vjetra-moshe pensioni paguhet.

Organizimi administrativ Ministria e Punes, Çeshtjeve Sociale dhe Shanseve te Barabarta dhe nje tre-paleshe te Keshillit Administrativ te siguroje mbikeqyrjen e pergjithshme.
Instituti i Sigurimeve Shoqerore
(http://www.issh.gov.al) administron programin. Semundjet
Korniza Rregullative Ligji i pare: 1947. Ligjet aktuale: 1963 (kujdes mjekesor), me ndryshim 1993 dhe 1993 (sigurimet sociale). Lloji i programit: sigurimit shoqeror (nje kompensim ne para) dhe universale (perfitimet mjekesore) e sistemit. Mbulimi Semundje perfitime Cash: personat e punesuar. Mbulim vullnetar eshte e mundur. Lindjes Perfitimet Cash: personat e punesuar, punedhenesit, dhe te vete-punesuar persona. Mbulim vullnetar eshte e mundur. Perfitimet Mjekesi: Te gjithe personat qe banojne ne Shqiperi. Burimi i fondeve Person i siguruar: Per nje kompensim ne para, shih burimin e fondeve nen Moshe e thyer, te aftesise se kufizuar, dhe te mbijetuarit, mbi, 1,5% te te ardhurave per perfitime mjekesore, persona qe jetojne ne zonat urbane kontribuojne 1,7% e te ardhurave. Vete-punesuar person: Shihni burim i fondeve sipas Moshe e thyer, te aftesise se kufizuar, dhe te mbijetuarit, me siper. Punedhenesi: 0.8% e pagave (perfitime semundje), 2.3% e pagave (perfitime te lindjes), dhe 1.5% per perfitime mjekesore. Te ardhurat minimale per qellime jane te barabarte me kontributin e pages minimale mujore (11.800 leke). Ardhurat maksimale per qellime kontribut jane te barabarte me pese here pages minimale mujore. Qeveria: 1.7% e pagave per punonjesit (perfitime mjekesore). Kostoja totale e perfitimeve mjekesore per personat nuk aktualisht ne forcen e punes. Te ardhurat minimale per qellime jane te barabarte me kontributin e pages minimale mujore (11.800 leke). Ardhurat maksimale per qellime kontribut jane te barabarte me pese here pages minimale mujore. Kushtet e kualifikimit Semundje perfitime Cash: Duhet te jete i siguruar per momentin.

Lindjes Perfitimet Cash: Duhet te kete 12 muaj kontribute. Perfitimet Mjekesi: Nuk ka periudhe minimale kualifikuese. Semundje dhe Maternity Perfitime Perfitim semundjet: perfitim eshte e barabarte me 70% te pages mesatare ditore ne vitin e fundit kalendarik, nese ka siguruar me pak se 10 vjet e kontributeve; 80% me 10 ose me shume vjet. Perfitim i pagueshem nga dita e certifikimit 15 mjekesor (14 ditet e para jane paguar nga punedhenesi) per deri ne 6 muaj. Perfitim mund te zgjatet per nje 3 muaj shtese nese Komiteti i eksperteve mjekesor verteton gjasat e sherimit ne ate periudhe. Perfitim eshte e barabarte me 50% te pages mesatare ditore gjate periudhave te shtrimin ne spital, me kusht qe nuk ka ne ngarkim. Kompensim te ardhurave eshte gjithashtu ne dispozicion per ndryshimet e punesimit per shkaqe shendetesore. Perfitim Materniteti: Te punesuarit kane te drejte per 365 dite te pushimit te lindjes paguar (me nje minimum prej 35 dite para dates qe pritet te lindjes dhe 42 dite pas).

Perfitimi mujor eshte e barabarte me 80% te pages mesatare ditore ne vitin e fundit kalendarik per periudhen e lene te merret para lindjes dhe per 150 dite pas, perfitimi eshte i barabarte me 50% te pages mesatare ditore per pjesen e mbetur te periudhes te drejten . Per me shume lindje, periudha paguar leje shtrihet ne 390 dite, duke perfshire nje minimum prej 60 dite para dhe 42 dite pas dates qe pritet te lindjes. Perfitimet jane te pagueshme per miratimin e nje femije. Kompensimi paguhet per ndryshimet e punesimit per shkak te shtatzenise. Per punedhenesit dhe personat e vete-punesuar, perfitimi eshte i barabarte per te pensionit baze moshes se vjeter. Granti lindjes: Nje shume e madhe e barabarte me 50% te pages minimale te vendosura nga Keshilli i Ministrave eshte i pagueshem ose prind i siguruar me nje minimum kontributesh 1 viti. Paga minimale mujore eshte 11.800 leke. Mjekesi e Punetoreve Perfitime Te gjitha sherbimet e pergjithshme mjekesore jane te lire. Ndarjen Çmimi: eshte i siguruar rimbursohen nga 35% ne 100% te kostos se ilaçeve te ndryshme thelbesore. Instituti i Sigurimit Shendetesor paguan 90% dhe i siguruar paguan 10% te kostos per disa lloje te provimeve. Nuk ka asnje kufizim per kohezgjatje. Perfitimet mjekesore ngarkim ' Te gjitha sherbimet e pergjithshme mjekesore jane te lire. Ndarjen Çmimi: eshte i siguruar rimbursohen nga 35% ne 100% te kostos se ilaçeve te ndryshme thelbesore. Instituti i Sigurimit Shendetesor paguan 90% dhe i siguruar paguan 10% te kostos per disa lloje te provimeve. Perfitimet e lira jane kusht per femijet deri ne moshen 12 muaj, personat me aftesi te kufizuara, invalidet dhe veteranet e Luftes se Dyte Boterore, dhe personave te diagnostikuar me semundje te caktuara serioze.

Nuk ka asnje kufizim per kohezgjatje. Organizimi administrativ Ministria e Punes, Çeshtjeve Sociale dhe Shanseve te Barabarta dhe Ministria e Shendetesise Mbrojtjen e te siguroje mbikeqyrjen e pergjithshme. Instituti i Sigurimeve Shoqerore (http://www.issh.gov.al) administron perfitimet per semundje dhe leje lindjeje. Instituti i Sigurimeve Shendetesore administron perfitimet mjekesore. Puna lendimit Korniza Rregullative Ligji i pare: 1947. Ligjin aktual: 1993 (sigurimet sociale). Lloji i programit: Sistemi e sigurimeve shoqerore. Mbulimi Personat e punesuar, nxenesit, dhe studentet ne trajnimin profesional. Nuk ka mbulim vullnetar. Perjashtime: Self-punesuar persona. Burimi i fondeve Person i siguruar: None. Vete-punesuar person: Nuk eshte aplikuar. Punedhenesi: 0.5% e pagave. Qeveria: Asnje. Kushtet e kualifikimit Plagosje perfitime Puna: Nuk ka periudhe minimale kualifikuese. Semundje profesionale jane te percaktuara nga Ministria e Shendetesise Komisionit Mjekesor per percaktimin e paaftesise per pune. Perfitimet e perkohshme te aftesise se kufizuar Perfitim eshte e barabarte me 100% te pages mesatare ditore ne 3 vitet e fundit dhe eshte paguar deri ne 12 muaj. Perhershem te aftesise se kufizuar Perfitime Per te vleresuar nje humbje per te punuar ne kapacitet te pakten 67%, perfitimi eshte i barabarte me 80% te siguruar te ardhurat mesatare mujore te 3 viteve te fundit por jo me pak se standardi minimal i jeteses. Partial paaftesi te perhershme: Per nje humbje te vleresuar e te pakten 33% e punes kapacitet, perfitimi eshte i barabarte me ndermjet 50% dhe 80% e siguruar te ardhurat mesatare mujore te 3 viteve te fundit, ne varesi te shkalles se humbjes se kapacitetit per te punuar. Paaftesi te vogla te perhershem: Per nje humbje te vleresuar midis 10% dhe 33% e punes kapacitet, perfitimi eshte nje shume te pergjithshme te percaktuar nga rregulloret.

Demet materiale te shkaktuara nga personi i siguruar te kompensohen plotesisht. Mjekesi e Punetoreve Perfitime Kompensimi eshte ne dispozicion per kujdes mjekesor shtese dhe koston e rehabilitimit. Survivor Perfitime Pension: Nje bashkeshort te mbijetuar merr 50% te vdekur e pensioneve. Pensioneve Orphan's: Çdo jetim merr 25% te vdekur e pensioneve. Jetim maksimale te pensionit eshte 50% e te vdekurit e pensioneve. Mbijetuarit e tjere te privilegjuar: 25% e pensionit vdekur eshte paguar per çdo prind, nip, dhe gjysh. Pensioneve maksimale e pergjithshme eshte 100% e vdekur e pensioneve. Perfitim Vdekja: Nje shume e madhe te barabarte ne baze te vjetra per 1 muaj pension-moshe eshte paguar. Organizimi administrativ Ministria e Punes, Çeshtjeve Sociale dhe Shanseve te Barabarta siguron mbikeqyrjen e pergjithshme. Instituti i Sigurimeve Shoqerore (http://www.issh.gov.al) administron programin. Papunesia Korniza Rregullative Pare dhe ligji i tanishem: 1993 (sigurimet sociale). Lloji i programit: Sistemi e sigurimeve shoqerore. Mbulimi Personave te punesuar. Perjashtime: Self-punesuar persona. Burimi i fondeve Person i siguruar: None. Vete-punesuar person: Nuk eshte aplikuar. Punedhenesi: 6% te pagave. Qeveria: Mbulon ndonje deficit. Kushtet e kualifikimit Pagese papunesie: Duhet te kete kontribute te pakten 1 viti, nuk mund te marrin çfaredo lloj perfitimesh te tjera (perveç per paaftesi te pjesshme), te regjistruar ne nje zyre te papunesise, dhe te jene te gatshem te nenshtrohen trajnimit. Perfitimet e papunesise Nje banese-perfitim Shkalla eshte paguar deri ne 12 muaj ose per nje total prej 365 dite kalendarike, nese i siguruar ka periudhe te perkohshme te punesimit. Perfitim duhet te jete te pakten e barabarte me standardin minimal te jeteses, vendosur nga Keshilli i Ministrave (3.960 leke ne muaj ne vitin 2003). Shtese femijes: 5% e perfitimit te papunesise eshte paguar per çdo femije te varur te rinj se mosha 15, deri ne nje maksimum prej 20% (shtojce eshte ulur nga 50% ne qofte se njeri prind eshte i punesuar ose merr pension). Muaj Per personat te ndjekur kurse trajnimi, por nuk merr nje grant apo pagat, perfitimet jane te pagueshme deri ne 18. Rregullimi Benefit: Perfitimet jane te indeksuar çdo vit ne baze te ndryshimeve te çmimeve per mallra te zgjedhura. Organizimi administrativ Ministria e Punes, Çeshtjeve Sociale dhe Shanseve te Barabarta siguron mbikeqyrjen e pergjithshme. Kombetare te Punesimit Sherbimi administron perfitimet.

Instituti i Sigurimeve Shoqerore (http://www.issh.gov.al) mbledh kontributet. Familja ndihmat Korniza Rregullative Pare dhe ligji i tanishem: 1993 (ndihme financiare dhe sherbimet sociale). Lloji i programit: Sistemi i asistences sociale.
Mbulimi Familjet qe banojne ne Shqiperi. Burimi i fondeve Person i siguruar: None. Vete-punesuar person: None. Punedhenesi: None. Qeveria: Kostoja totale. Kushtet e kualifikimit Shtesat familjare (ndihma sociale): Familjet qe banojne ne Shqiperi me te ardhura te uleta ose te papershtatshme ose me nje anetar qe eshte i paafte ose i verber.
Family Allowance Perfitime Shtesat familjare (ndihma sociale): eshte dhene ndihme financiare per familjet e te privilegjuar.
Organizimi administrativ Ministria e Punes, Çeshtjeve Sociale dhe Shanseve te Barabarta siguron mbikeqyrjen e pergjithshme. Administrates se Pergjithshme te Ndihmes dhe Sherbimeve Sociale administron programin ne nivelin e qarkut.



Artikujt e fundit


Reklama

Reklama