Rilindja

Rilindja

Letërsia shqiptare e Rilindjes Kombëtare lindi dhe u zhvillua si pjesë e pandarë e lëvizjes politiko-shoqërore e kulturore për çlirimin e vendit nga zgjedha e huaj. Kjo lëvizje, që nis nga mesi i shekullit XIX dhe arrin deri në vitin 1912, quhet Rilindje Kombëtare, prandaj edhe letërsia e kësaj periudhe quhet letërsi e Rilindjes Kombëtare. Kjo është kryesisht një letërsi patriotike me frymë demokratike e popullore. Tema kryesore e saj ishte dashuria për atdheun dhe popullin, evokimi i së kaluarës heroike dhe lufta për çlirimin kombëtar e shoqëror.
Kushtet historike që përcaktuan zhvillimin e saj, ishin kryengritjet e vazhdueshme kundër pushtuesve osmane, lufta për pavarësi dhe për ruajtjen e tërësisë tokësore të vendit nga synimet grabitqare të imperialisteve dhe të qarqeve shoviniste fqinje.
Letërsia e Rilindjes pati një drejtim iluminist e në periudhën e fundit edhe vepra realiste, por në thelbin e vet ajo ishte një letërsi romantike. Në veprat më të, mira të saj u shprehen ideale të larta kombëtare, malli dhe dashuria e zjarrtë për mëmëdheun, krenaria për të kaluarën e lavdishme të popullit shqiptar dhe ëndërra për ta parë Shqipërinë e lirë, të pavarur e të lulëzuar.
Figura më e shquar e kësaj periudhe është padyshim, Naim Frashëri, autor i poemës "Bagëti e Bujqësi„ i "Historisë së Skënderbeut„ dhe i shumë poezive të tjera patriotike, lirike e filozofike. Figura të tjera të shquara janë Jeromim De Rada, A.Z.Cajupi, Gavril Dara i Riu, Ndre Mjeda, Asdreni etj.
Letërsia e Rilindjes shënon një etapë të re në historinë e letërsisë shqiptare. Ajo shënon kalimin nga letërsia me brendi fetare e karakter didaktik, në letersinë e re shqiptare, në letërsinë e mirfilltë artistike, duke hedhur në të njëjtën kohë edhe bazat e gjuhës sonë letrare kombëtare.


Marre nga : www.letersia.fajtori.com

Naim Frasheri

Bageti e Buqesia

Bageti e Buqesia

O malet' e Shqipërisë e ju o lisat' e gjatë!Fushat e gjëra me lule, q'u kam ndër mënt dit' e natë!Ju bregore bukuroshe e ju lumenjt' e kulluar!Çuka, kodra, brinja, gërxhe dhe pylle të gjelbërua

17 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Lutja e Naimit

    Lutja e Naimit

    Det i p'an'i mirësisë, q'emrin tënd s'e zë dot ngoje,Qysh e ngrehe gjithësinë pa lënë farë nevoje!Fali njeriut urtësinë, mirësinë, njerëzinë,Butësinë, miqësin&e

    17 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Zogu dhe Djali

    Zogu dhe Djali

    Një zok të bukur zuri një djalë, Ay po dridhej dh'e i thosh ca fjalë: "Nukë të vjen keq që jam i mitur, Si ti i vogël e s'jam dhe rritur? Jam bir i vetëm e mëma më pret, E kam lën&

    23 vite më parë | Lexo më shumë »

Andon Z. Cajupi

Ujku dhe Qengji

Ujku dhe Qengji

M'i forti në këtë jetë, punon dhe bën si do vetë. Një qengj i majmë shumë pi ujë në lumë. Një ujk u lëshua dhe iu afërua: Uria e kish shtrënguar dhe kish dalë pë

23 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Korbi dhe Dhelpra

    Korbi dhe Dhelpra

    Tek një lis sipër në majë korbi qëndroi të hajë një copë djathë që mbante në qeft. Kur nisi të hante, shkon një dhelper' e mallëkuar, se i ra erë djathë i vjeshtuar.

    23 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Njeriu dhe Fytyr' e vet

    Njeriu dhe Fytyr e vet

    Një njeri pa mënd në kokë, mburrej e lëvdohej vetë, pandehte me të vërtetë q'ish i bukur e s'kish shokë, ndaj ishte shum' i gëzuar. Vërtet pasqyra s'kishte mëshirë ta tregonte t&eu

    23 vite më parë | Lexo më shumë »

Sami Frashëri

Dituria

Dituria

Dituria është që e bën njerinë të quhet njeri e të çquhetë nga të gjithë kafshët'e- tjera, të cilatëë lëvizin dhe ecin'e han'e pinë edhe ato si edhe njeriu. Sa do

17 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Qytetëri e evropianëvet

    Qyteteri e evropianevet

    Qytetëritë që treguamë gjer tani, duke vënë radhazi me qytetërin’ e Evropjanëvet, janë si foshnja të dështuara kundreq njerëzve t’ariturë; po, me të qënë n&eu

    17 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Qytetëri e grekëve

    Qyteteri e grekeve

    Thamë në Fletoret që shkoj ç’është qytetaria, ku është çpikurë më parë edhe qysh ka qenë qytetëri e kombeve të vjetërë t’Asis’e t’Afrik&e

    17 vite më parë | Lexo më shumë »

Ndre Mjeda

Liria

Liria

- I - O shqipe, o zogjt' e maleve, kallzoni: A shndrit rreze lirie n'ato maja; mbi bjesh' t'thepisuna e n'ograja, ku del gurra e gjëmon përmallshëm kroni? A keni ndie ndikund, kah fluturoni ndër shkrepa, me ushtue kangën e

23 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Gjuha Shqype

    Gjuha Shqype

    Përmbi za që lshon bylbyli, gjuha shqipe m'shungullon;përmbi er' që jep zymbyli, pa da zemren ma ngushllon. Ndër komb' tjera, ndër dhena tjera, ku e shkoj jetën tash sa mot, veç për ty m'rreh zemra e m

    23 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Vaji i Bylbylit

    Vaji i Bylbylit

    Po shkrihet bora, Dimni po shkon; Bylbyl i vorfën, Pse po gjimon? Pushoi murlani Me duhi t'vet; Bylbyl i vorfën, Çou mos rri shkret. Gjith; fushët e malet Blerim e mbëloj; Livadhi e pema Gjithkah lulzoj. Ndër pyj

    23 vite më parë | Lexo më shumë »

Luigj Gurakuqi

T falun atdhetarit te Kosoves

T falun atdhetarit te Kosoves

(Për të mira qi â tuj u-përpjekë me bâ për gjuhë shqipe) Sado nen êmën i t’Kosoves je mbluePo m’dan prej Shkodrës s’ime;Vllaznisht po t’falem pra qi ke fillueMe i pr&u

17 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Dallendyshja u kthye

    Dallendyshja u kthye

    Ti dallëndysh’s je porositun Vendin t’and me shkue me t’ pa, Nepër Shkodër me shetitun, Mbi vorr t’prindvet për me qa, N’shkoll’e n’ shpi nji her’ m’u ndalë, Me miq t&rs

    17 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Shtepise sime

    Shtepise sime

    Te ti m’flutron mendimi,o shpiza e ime , Kur vjen ma i thershëm malli me m’trazue; Te ti,ku nisa s’parit me jetue, Ku qela sytë, ku u reva ,e pata gzime. Gjith her’ ndër mend t’ kam ty,ku laq kujtime T

    17 vite më parë | Lexo më shumë »

Asdreni

Vlorës

Vlores

Ti je balli me florinj, ti je lulja e Shqipërisë dhe trumbeta e lirisë. Pleq që ngjalle dhe të rinj, tërë kombi të sjell nder, me lavd emrin ta ka shkruar se ti trime vet' me duar fij't e flamurit ke tjerr! J

23 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Sa të dua o Shqipëri

    Sa te dua o Shqiperi

    Sa të dua, o Shqipëri, sa me mall ndiej e sa dëshirë, për ty gaz e dashuri mu në zemër më ka mbirë! Se për mua, o Atdhè, je një lule aq e vyer, sa nuk gjendet përmbi dhè shpirt

    23 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Himni i Flamurit

    Himni i Flamurit

    Rreth flamurit të përbashkuar, Me një dëshirë me një qëllim, Të gjithë Atij duke u betuar, Të lidhim besën për shpëtim. Prej lufte veç ai largohet, Që është lind

    23 vite më parë | Lexo më shumë »

Ernest Koliqi

Dante e ne shqiptarët

Dante e ne shqiptaret

Tue u besue kujtimeve t’mija të largëta, kur isha mësues i letërsisë shqipe në gjimnazin shtetnor të Shkodrës (prej tetë klasësh: unë jepja letërsi shqipe, nga 1930 me 1933, në tr

17 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Lutja e Dëshprueme

    Lutja e Deshprueme

    Ju qi keqas t’vorrosun keq flêni nder murrânambi shpate t’pjerrta a n’pyje, n’breg deti ase n’breg lumi,deshmor‘, q’êmën t’lavdishem keni thadrue n’gojdhâna,nën d

    17 vite më parë | Lexo më shumë »
  • Tingëllimit

    Tingellimit

    Tingëllim, bukurija kurr s't'humbasëqyshse Danti t'amshoi me t'madhen lyrë:prej dashunije fshân gjithnji kur hasëBeatriçen kah përshndet' me aq t'âmbël mnyrë; n'ty ende qán Petrarka e vaj

    17 vite më parë | Lexo më shumë »

Reklama

Prona ne Tirane

Foto Flickr

Reklama