E vetmja vulë ekzistuese e Gjergj Kastriot Skënderbeut
është gjetur në Danimarkë. |
Me kërkesë të zv/kryeministrit Meta, vula
e gjetur në Danimarkë pritet të mbërrijë në
Shqipëri për t’u ekspozuar
Vula e Skënderbeut, udhëtim
për në Tiranë
Ambasadori shqiptar në Danimarkë:
Ja si u gjet vula e rrallë. Konsiderohej si relike osmane
Belina Budini
TIRANË – Nga kancelaria e Gjergj Kastriot Skënderbeut
në Muzeun Kombëtar të Danimarkës. Bëhet fjalë
për një vulë dylli origjinale, të përdorur nga
Skënderbeu, e cila pritet të mbërrijë së shpejti
për t’u ekspozuar në Muzeun Historik Kombëtar në
Tiranë dhe në muzeun e Krujës. Sipas studiuesve dhe njohësve
të epokës së Skënderbeut, kjo vulë mbart vlera
të shumta historike si dëshmi materiale e kancelarisë së
Skënderbeut. Përveç disa letrave nga korrespondenca e
Skënderbeut, pak prej objekteve që ka përdorur ai kanë
mundur t’i rezistojnë kohës e të ruhen deri sot.
Më shumë se për vulat dhe objektet e skrivanisë së
tij është treguar kujdes për armët, të cilat
ruhen në muzeume. Sipas studiuesve, deri tani nuk është
zbuluar dhe nuk ka mbërritur në Shqipëri asnjë vulë
origjinale, përveç stampimeve të vulave të ndryshme
që ka përdorur Skënderbeu në letrat që ai ka
shkruar, pak prej të cilave kanë arritur të gjenden. Lajmi
për mbërritjen e pritshme të vulës së rrallë
është konfirmuar dje për “Shekullin” nga zyra
e shtypit e Ministrisë së Jashtme. Zëdhënësi
i kësaj ministrie është shprehur se “Vula e dyllit
të Heroit Kombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu, e cila
ndodhet në Muzeun Kombëtar të Danimarkës, me interesimin
e Ministrisë së Punëve të Jashtme do të ekspozohet
së shpejti në Muzeun Kombëtar në Tiranë si dhe
në muzeun “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” në
Krujë.
Si u njoh vula
Prej kohësh qëndronte e ekspozuar në Muzeun Kombëtar
në Kopenhagen. Por studiuesit shqiptarë nuk e kanë pikasur
atë. Ajo ka qëndruar e harruar deri para pak kohësh, kur
ambasadori i Shqipërisë në Danimarkë, Qemal Minxhozi
ka treguar interes për objektin në fjalë. Pasi ka parë
vulën e ekspozuar në muzeun e Danimarkës, ambasadori shqiptar
ka zhvilluar një takim me kuratorin e Muzeut Kombëtar të
Danimarkës, Peate Penz, me të cilin kanë rënë
dakord që vula të sillet për t’u ekspozuar në
Shqipëri. Minxhozi e ka vrojtuar nga afër vulën e dyllit
të Heroit Kombëtar në këtë muze. Ai është
shprehur se vula është në gjendje shumë të mirë
dhe se të gjitha inicialet e saj ishin tepër të qarta.
Nga ana tjetër, sipas kuratorit të muzeut të Danimarkës,
Peate Pentz, vula mendohet të jetë derdhur në gadishullin
Italik, pasi kualiteti i derdhjes është shumë i lartë
dhe i avancuar për t’u krijuar në vende të tjera
të Evropës. Me kërkesë të Ministrisë së
Punëve të Jashtme, ambasadori ynë ka biseduar me kuratorin
danez për mundësinë e ekspozimit të kësaj vule
me kaq vlera të mëdha kombëtare e historike në Muzeun
Kombëtar të Tiranës dhe edhe në atë të Krujës.
Në takim janë dorëzuar formularët për kushtet
që duhet të plotësohen nga specialistët shqiptarë
përkatës, për të bërë të mundur zhvendosjen
e shpejtë të kësaj vule dhe mirëmbajtjen e saj në
kushte të mira.
Prononcim:
Sabri Godo: Sikur të na bëhej dhuratë kjo vulë!
Shkrimtari Sabri Godo, i cili ka shkruar edhe një libër kushtuar
heroit kombëtar, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, titulluar “Skënderbeu”,
shpreh entuziazëm për mbërritjen e kësaj vule të
ekspozuar në Danimarkë, edhe në Shqipëri. “Ky
është një lajm i bukur. Mendoj se kjo vulë, nëse
vërtet është ajo që përshkruhet, është
e një rëndësie të madhe dhe mbart shumë vlera.
Unë nuk e kam parë atë, por do të pres kur ajo të
mbërrijë që ta vrojtoj nga afër. Megjithatë,
ndoshta do të ishte më mirë që ajo jo vetëm të
ekspozohej në muzetë tona, por të ishte edhe pjesë
e tyre. Më bukur do të qe nëse muzeu i Evropës ku
është ekspozuar t’ia bënte dhuratë Muzeut tonë
Kombëtar”, - shprehet Godo. Ai shton se nga kancelaria e Skënderbeut
janë zbuluar disa gjëra interesante dhe me shumë vlera
dhe se të tilla, me siguri, ende kanë për t’u zbuluar
në të ardhmen. Zbulimi i korrespondencës së Skënderbeut
në arkivat e Vatikanit është një nga surprizat më
të bukura të kohëve të fundit si dëshmi tepër
e rëndësishme historike e kohës. Në shumë prej
këtyre dokumenteve ka edhe vula të Skënderbeut,
Studiuesi:
Vulat e Skënderbeut, historia e vulës shtetërore dhe sekrete
Studiuesi Dhimitër Pilika, autor i disa studimeve për vulat
dhe për betejat e kohës së Skënderbeut, na shpjegon
historinë e gjetjes së vulave të stampuara në letër
nga epoka e Skënderbeut. Ai thotë se bëhet fjalë për
vulën shtetërore dhe atë sekrete të Skënderbeut.
“Por nuk janë vula materiale, madje nuk janë gjetur as
dokumentet origjinale në letër të vulosura, por disa kopje
të tyre. Këto kopje me vulën shtetërore dhe atë
sekrete të Gjergj Kastriot Skënderbeut janë ekspozuar prej
kohësh në muzetë shqiptare, që prej vitit 1961. Që
të dyja janë gjetur nga një profesor sllovak në Pragë,
në arkivin e Raguzës”, - tregon Dhimitër Pilika.
Ai shton se vula shtetërore stampon imazhin e një shqiponje
me dy krerë dhe një yll me gjashtë cepa, që përfaqëson
diellin, ndërsa vula tjetër, ajo sekretja, që sipas Pilikës,
përdorej nga Skënderbeu për dokumente kryesisht financiare,
stamponte imazhin e Zeusit të Dodonës bashkë me Ledën,
një perri pellazge. Pilika përmend si gjetje interesante nga
kancelaria e Skënderbeut edhe letrat që ky i fundit i ka pas
çuar Vatikanit. Deri më tani gjenden të botuara vetëm
letrat që Vatikani i ka pas dërguar Skënderbeut dhe jo
anasjelltas. Në letrat e zbuluara janë gjetur edhe stampimet
e vulave që ka përdorur Skënderbeu. Sa i përket vulës
së gjetur, Pilika thotë se nuk e ka parë ende atë
dhe se nuk mund të flasë me siguri pa e vrojtuar.
Pamje
e Vulës së Skënderbeut |
Minxhozi në tratativa për sjelljen në
Tiranë. Ja aventura e vulës, që mbërriti në muze
nga një ankand
Ambasadori: Si e gjetëm vulën në
muzeun e Danimarkës
Ka përfunduar në muzeun e Danimarkës që në 1839,
por jo si vulë e Skënderbeut. Është blerë nga
ky muze me ankand në këtë kohë si një relike
e Perandorisë Osmane. Deri në dhjetor të vitit 2002 njihej
dhe ekspozohej në pavijonet e Muzeut Kombëtar të Danimarkës
si e tillë. Ja çfarë rrëfen ambasadori shqiptar
në Danimarkë për odisenë e kësaj vule qindravjeçare:
“Që nga 1839 vula e Skënderbeut që pritet të
mbërrijë në Tiranë konsiderohej si një relike
nga vulat e Perandorisë Osmane. Vetëm përpara një
viti, arkeologu Peate Penz, kurator i muzeut, në një studim
të bërë, zbuloi se nuk bëhej fjalë për një
relike të Perandorisë Osmane, por për një nga vulat
origjinale të Gjergj Kastriotit Skënderbeut. Në të
njëjtën kohë vula e zbuluar, pjesa e dyllit ka iniciale
të qarta që tregojnë datimin e saj që nga koha e Skënderbeut.
Arkeologu i njohur danez Penz ka përgatitur një artikull të
gjatë studimor që do të botohet së shpejti në
mediat shkencore të Kopenhagenit dhe do të titullohet “Shqiptari
i madh”. Në këtë artikull ai do të zbulojë
se si arriti ta identifikojë objektin e pretenduar për relike
të Perandorisë Osmane që doli se është vula e
heroit kombëtar të shqiptarëve”, - shprehet nga Danimarka,
ambasadori i Shqipërisë atje, Qemal Minxhozi. Ai këto ditë
është duke bërë tratativa për ta sjellë
objektin në Shqipëri që të ekspozohet dhe thotë
se mendohet që objekti të mbërrijë këtu pas një
ose dy muajsh. “Ky është një proces që kërkon
dëshirë politike, të cilën, ne e kemi patur deri tani,
por edhe i kushtueshëm”, - shprehet Minxhozi. Më tej ai
shton se ka vetëm tre ditë që ka patur mundësinë
ta vrojtojë nga afër dhe ta prekë vulën në fjalë.
“Përpara tre ditësh m’u mundësua ta vrojtoj
nga afër këtë vulë dhe ta prek atë, sigurisht
i pajisur me dorashkat përkatëse. Vula nuk është ndonjë
objekt mahnitës, as i ndonjë madhësie të pazakontë
siç mund të mendohet. Është pak më e madhe
se vulat tona të zakonshme zyrtare. Ajo përbëhet nga pjesa
metalike, që është vula e parë nga sipër dhe
pjesa e dyllit ku lexohen qartë inicialet identifikuese të kohës
së Skënderbeut. Gjatë gjithë këtyre kohëve,
pra që nga 1839 kur vula ka mbërritur në muzeun e Danimarkës,
është prezantuar siç thashë, si relike e osmanëve
dhe vetëm para një viti është identifikuar si shqiptare
nga Penz”, - shprehet ambasadori Minxhozi. Ai shton se ndërkohë
që bëhen tratativat për ta sjellë në Tiranë,
po mendohet që ardhja e saj në Shqipëri të shoqërohet
edhe me ndonjë aktivitet, ku ajo të prezantohet më mirë
për publikun dhe studiuesit shqiptarë. Sa i përket blerjes
apo dhurimit të këtij objekti për muzeun shqiptar, Minxhozi
thotë se është ende herët të flitet për
këtë dhe se ajo që pretendohet për momentin është
sjellja e objektit për t’u ekspozuar në Tiranë.
include ("../reklama460.php");
?>
|